Πρωτογενές πλεόνασμα  στον προϋπολογισμό που έφτασε στα 2,3 δισ. ευρώ το πρώτο τετράμηνο του έτους ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, ξεπερνώντας έτσι κατά σχεδόν 2 δισ. ευρώ το στόχο, που ήταν μόλις 374 εκατ. ευρώ.

Το πρωτογενές πλεόνασμα είναι το ποσό που περισσεύει στον κρατικό προϋπολογισμό, προτού πληρωθούν οι τόκοι για το χρέος. Δηλαδή, έσοδα μείον έξοδα, πριν υπολογιστούν οι τόκοι. Εάν αντί να περισσεύει ένα ποσό, υπήρχε έλλειμμα, τότε θα μιλούσαμε για πρωτογενές έλλειμμα.

Η εξέλιξη αυτή αποτελεί μια επιτυχία για το υπουργείο Οικονομικών, στο βαθμό που δείχνει ότι η κυβέρνηση πετυχαίνει τους στόχους για τους οποίους έχει δεσμευτεί.

Δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή κορυφώνεται η διαπραγμάτευση με τους δανειστές, το υψηλό πλεόνασμα αποτελεί ένα πολύ σημαντικό χαρτί στα χέρια της κυβέρνησης για να αποκρούσει τις πιέσεις των δανειστών, κυρίως του ΔΝΤ, που θέλει να επισπεύσει τη μείωση του αφορολόγητου και να τη φέρει από το 2019, αντί για το 2020, όπως είναι συμφωνημένο. Στην ουσία, η κυβέρνηση επιδεικνύει το υπερ-πλεόνασμα του προϋπολογισμού για να πει: «Ιδού, πετυχαίνω τους στόχους, επομένως δεν χρειάζεται να φέρω νωρίτερα τα μέτρα για μείωση του αφορολόγητου».

Από την άλλη πλευρά, όμως, εάν δούμε πώς επιτεύχθηκε το πρωτογενές αυτό πλεόνασμα, βλέπουμε ότι υπάρχει ένα σημαντικό κόστος, αφού προκύπτει από αύξηση των εσόδων και μείωση ορισμένων δαπανών οι οποίες συνδέονται με κοινωνικές παροχές, αλλά και με τις επενδύσεις.

Και τούτο διότι το πρωτογενές πλεόνασμα προύπτει από:

• Αύξηση εσόδων. Τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού έφτασαν τα 15,5 δισ. ευρώ , αυξημένα κατά 1,2 δισ. ευρώ (ή 8,4%) έναντι του στόχου.
• Μείωση δαπανών. Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 14.819 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 195 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Μειωμένες έναντι του στόχου ήταν κυρίως οι δαπάνες για επιχορηγήσεις νοσοκομείων, ΥΠΕ-ΠΕΔΥ κατά 294 εκατ. ευρώ.
• Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Τα μεν έσοδα που προέρχονται από τις εισπράξεις από την Ε.Ε. (επιδοτήσεις) ήταν περίπου 500 εκατ. ευρώ πάνω από το σόχο, ενώ αντιθέτως η εθνική συμμετοχή, δηλαδή το ποσό που βάζει το Κράτος για την δική του συμμετοχή στα επιδοτούμενα έργα ήταν μειωμένη πάλι κατά περίπου 500 εκατ. ευρώ. Ο συνδυασμός αυτών των δύο (λιγότερες δαπάνες και περισσότερα έσοδα) δίνει ένα πρόσθετο όφελος περίπου 1 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό.

Η σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών έχει ως εξής:

 

«Εκτέλεση Κρατικού Προϋπολογισμού Απριλίου 2018

 

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου - Απριλίου 2018, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 193 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 1.763 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2018, για το αντίστοιχο διάστημα του 2018 και ελλείμματος 1.142 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2017. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2.334 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 374 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 1.726 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2017.

 

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 15.515 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.205 εκατ. ευρώ ή 8,4%  έναντι του στόχου. Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

 

Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 14.423 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 689 εκατ. ευρώ ή 5,0% έναντι του στόχου.

 

Οι επιστροφές εσόδων (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 1.303 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας  αύξηση κατά 210 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (1.093 εκατ. ευρώ).

 

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.092 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 516 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

 

Ειδικότερα, τον Απρίλιο 2018 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.357 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 269 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.

 

Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.325 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 282 εκατ. ευρώ.

 

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 32 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 13 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

 

Οι επιστροφές εσόδων του Απριλίου 2018 (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 224 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 17 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (241 εκατ. ευρώ).

 

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Απριλίου 2018 ανήλθαν στα 15.322 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 751 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (16.073 εκατ. ευρώ). Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 14.819 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 195 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Μειωμένες έναντι του στόχου ήταν κυρίως οι δαπάνες για επιχορηγήσεις νοσοκομείων, ΥΠΕ-ΠΕΔΥ κατά 294 εκατ. ευρώ.

 

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 κατά 1.120 εκατ. ευρώ. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 171 εκατ. ευρώ για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης και 65 εκατ. ευρώ για επιδόματα πολυτέκνων.

 

Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 504 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση έναντι του στόχου κατά 556 εκατ. ευρώ.

 

Ειδικά για τον μήνα Απρίλιο oι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.618 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 416 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ oι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.462 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 192 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 156 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 224 εκατ. ευρώ».