Αντιφάσεις και ερωτήματα στη συμφωνία ΗΠΑ–ΕΕ: Από τα φάρμακα μέχρι τα μέταλλα, όλα ανοιχτά

Σημαντικά ζητήματα της εμπορικής συμφωνίας–πλαισίου ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένουν αδιευκρίνιστα, την ώρα που οι αντιφατικές δηλώσεις ανάμεσα στον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και εκπροσώπους της κυβέρνησής του, σε σύγκριση με τις τοποθετήσεις της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ευρωπαίων αξιωματούχων, αποκαλύπτουν το δύσβατο μονοπάτι που αναμένεται να ακολουθήσουν οι διαπραγματεύσεις για την ολοκλήρωση μιας πλήρους συμφωνίας.
Αντίστοιχα φαινόμενα παρατηρήθηκαν και στις συζητήσεις Ουάσινγκτον–Τόκιο, όπου διαφωνίες και διαφορετικές ερμηνείες διαμόρφωσαν μια ασταθή βάση για τη συμφωνία με την Ιαπωνία.
Σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων, η φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι η ΕΕ δέχεται ενιαίο δασμό 15% για τις περισσότερες εξαγωγές της στις ΗΠΑ, χωρίς να σχολιάσει την υφιστάμενη δασμολογική πολιτική των Ευρωπαίων προς τις ΗΠΑ. Ο Τραμπ, αντίθετα, υποστήριξε ότι η ΕΕ συμφώνησε σε πλήρη άρση δασμών για τα αμερικανικά προϊόντα.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ υπογράμμισε επίσης ότι η ΕΕ θα μειώσει τα μη δασμολογικά εμπόδια, ενώ η φον ντερ Λάιεν τόνισε πως το συγκεκριμένο θέμα παραμένει υπό διαπραγμάτευση. Αμερικανοί αξιωματούχοι εκφράζουν αισιοδοξία για αύξηση των εξαγωγών βιομηχανικών και αγροτικών προϊόντων τους προς την Ευρώπη.
Ιδιαίτερη ένταση προκαλεί η αντιφατική τοποθέτηση για τα φαρμακευτικά προϊόντα. Ο Τραμπ ανέφερε ότι δεν περιλαμβάνονται στη συμφωνία και άφησε να εννοηθεί πως θα υπαχθούν σε ειδικό, υψηλότερο δασμό που θα ανακοινωθεί αργότερα. Αντίθετα, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε πως τα φάρμακα εμπίπτουν στον δασμό 15%, διευκρινίζοντας όμως ότι μελλοντικές μονομερείς αποφάσεις των ΗΠΑ θα αναφέρονται σε ξεχωριστό έγγραφο.
Κατά τις επόμενες ημέρες, Αμερικανοί αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν ότι επήλθε συμφωνία με την ΕΕ στο επίπεδο του 15% για τις εξαγωγές ευρωπαϊκών φαρμάκων. Στις ΗΠΑ βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα για τον φαρμακευτικό τομέα, η οποία θα ολοκληρωθεί σε περίπου τρεις εβδομάδες, χωρίς αλλαγή του δασμού εκ μέρους της ΕΕ.
Οι ΗΠΑ διερευνούν ακόμη αν ορισμένα προϊόντα, όπως αεροσκάφη και ημιαγωγοί, απειλούν την εθνική ασφάλεια, εξέλιξη που μπορεί να οδηγήσει στην επιβολή ξεχωριστών δασμών σε επιμέρους τομείς.
Αν και συνήθως οι εμπορικές συμφωνίες χρειάζονται χρόνια και χιλιάδες σελίδες διαπραγμάτευσης, η συγκεκριμένη προκαταρκτική συμφωνία που ανακοινώθηκε την Κυριακή ξεκίνησε μόλις τον Απρίλιο. Η φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι οι λεπτομέρειες θα δημοσιοποιούνται σταδιακά, αφήνοντας ερωτήματα για το πραγματικό εύρος της συμφωνίας.
Ένα ακόμη ανοιχτό μέτωπο αφορά τους δασμούς 50% στον χάλυβα και το αλουμίνιο. Ο Τραμπ δήλωσε ότι παραμένουν ως έχουν, ενώ η φον ντερ Λάιεν υποστήριξε ότι θα μειωθούν και θα αντικατασταθούν με σύστημα ποσοστώσεων. Παρά ταύτα, Αμερικανοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι οι δασμοί 50% στις εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την ΕΕ θα παραμείνουν σε ισχύ.
Όσον αφορά τα προϊόντα με μηδενικούς δασμούς, η αμερικανική πλευρά επιβεβαιώνει ότι τα εμπορικά αεροσκάφη εξαιρούνται προσωρινά, μέχρι να ολοκληρωθεί η σχετική εσωτερική έρευνα. Η συμφωνία εξαιρεί επίσης ορισμένα χημικά, εξοπλισμό ημιαγωγών, συγκεκριμένα αγροτικά αγαθά και κρίσιμες πρώτες ύλες. Ωστόσο, το θέμα των δασμών στα οινοπνευματώδη, και κυρίως στο κρασί, παραμένει σε εκκρεμότητα.
Η φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι το πλαίσιο αυτό προσφέρει σταθερότητα και προβλεψιμότητα στις επιχειρήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Παρόλα αυτά, η δυνατότητα πλήρους συμφωνίας παραμένει αβέβαιη, καθώς πολλές διαφορές δεν έχουν ακόμη γεφυρωθεί.
«Το επόμενο διάστημα θα δοκιμάσει την ερμηνεία της συμφωνίας, ανοίγοντας τον δρόμο για πολιτικά και τεχνικά ερωτήματα», έγραψε σε ανάλυσή του ο αναπληρωτής διευθυντής έρευνας του Teneo. «Με τη συμφωνία να μην έχει αποσαφηνιστεί πλήρως, οι αβεβαιότητες παραμένουν ισχυρές».