Συναγερμός έχει ξεσπάσει στη Wall Street και τους επενδυτές παγκοσμίως καθώς η κυβέρνηση Τραμπ πέρασε διάταξη που επιτρέπει την αύξηση της φορολογίας σε ξένες επενδύσεις στις ΗΠΑ.

Το Άρθρο 899 του νομοσχεδίου που πέρασε την περασμένη εβδομάδα από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, θα επιτρέπει στις ΗΠΑ να επιβάλλουν επιπλέον φόρους σε εταιρείες και επενδυτές από χώρες που θεωρεί ότι εφαρμόζουν τιμωρητικές φορολογικές πολιτικές.

Όπως επισημαίνει το Bloomberg, η επίπτωση του μέτρου «εκδίκησης», όπως γίνεται γρήγορα γνωστό, είναι σαφής στους αναλυτές: Εάν υπογραφεί σε νόμο, θα απομακρύνει περαιτέρω τους ξένους επενδυτές σε μια εποχή που η κάποτε ακλόνητη εμπιστοσύνη τους στα ομόλογα του Δημοσίου και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ έχει ήδη κλονιστεί από τις αλλοπρόσαλλες εμπορικές πολιτικές του Τραμπ και την επιδείνωση των δημοσιονομικών λογαριασμών της χώρας.

Το άρθρο αυτό – που εισήχθη στη νομοθεσία που πέρασε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων την περασμένη εβδομάδα ως τμήμα 899 και φέρει τον τίτλο «Επιβολή των μέσων αποκατάστασης κατά των άδικων φόρων του εξωτερικού» – ζητεί, μεταξύ άλλων, την αύξηση των φορολογικών συντελεστών για φυσικά πρόσωπα και εταιρείες από χώρες των οποίων οι φορολογικές πολιτικές οι ΗΠΑ θεωρούν «διακρίσεις». 

Αυτό περιλαμβάνει την αύξηση των φορολογικών συντελεστών για το παθητικό εισόδημα, όπως οι τόκοι και τα μερίσματα, που αποκτούν οι επενδυτές οι οποίοι δυνητικά κάθονται πάνω σε αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία τρισεκατομμυρίων.

Ειδικότερα, το Άρθρο 899 θα αυξήσει τη φορολογία στα μερίσματα και τους τόκους από αμερικανικές μετοχές και ορισμένα εταιρικά ομόλογα κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες και στη συνέχεια θα αυξάνεται κατά άλλες πέντε μονάδες κάθε χρόνο, με μέγιστο όριο τις 20 μονάδες πάνω από τον νόμιμο συντελεστή.

Θα επιβάλει επίσης φόρο σε χαρτοφυλάκια αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν σε κρατικά επενδυτικά ταμεία (sovereign wealth funds), τα οποία μέχρι σήμερα εξαιρούνταν.

Όπως αναφέρουν οι Financial Times, αν και οι ξένοι επενδυτές σε αμερικανικές μετοχές και εταιρικά ομόλογα ίσως αντιμετωπίσουν υψηλότερους φόρους, δεν είναι σαφές εάν αυτός ο φόρος θα επεκταθεί και στο κρατικό χρέος των ΗΠΑ (Treasuries), σύμφωνα με πολλούς αναλυτές και επενδυτές. Οι τόκοι από τα Treasuries είναι συνήθως αφορολόγητοι για επενδυτές εκτός ΗΠΑ, και η φορολόγησή τους θα σήμαινε δραματική απόκλιση από την υπάρχουσα πολιτική.

Αλλά ακόμη κι αν δεν φορολογηθούν άμεσα τα Treasuries, το Άρθρο 899 εγείρει ανησυχίες στους διεθνείς κατόχους αμερικανικού χρέους, τη στιγμή που πολλοί ήδη ανησυχούν για το διογκούμενο έλλειμμα των ΗΠΑ και την ασταθή δασμολογική πολιτική της χώρας.

Το άρθρο 899 στοχεύει σε χώρες όπως ο Καναδάς, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Αυστραλία που επιβάλλουν «φόρους ψηφιακών υπηρεσιών» σε μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας όπως η Meta Platforms Inc. Η ρήτρα στοχεύει επίσης σε χώρες που χρησιμοποιούν διατάξεις σε συμφωνία πολλών χωρών για ελάχιστους εταιρικούς φόρους.

Μεταξύ αυτών που ενδεχομένως επηρεάζονται: θεσμικοί επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων των κρατικών ταμείων, των συνταξιοδοτικών ταμείων και ακόμη και κυβερνητικών φορέων, καθώς και μικροεπενδυτές και επιχειρήσεις με περιουσιακά στοιχεία στις ΗΠΑ.

Προειδοποιήσεις από οικονομικούς αναλυτές

Οι στρατηγικοί αναλυτές της Morgan Stanley συμπεριέλαβαν τη διάταξη στις συχνές ερωτήσεις που σχετίζονται με το νομοσχέδιο για τη φορολογία και τις δαπάνες και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το τμήμα 899 θα αποδυναμώσει το δολάριο και τις ευρωπαϊκές μετοχές με έκθεση στις ΗΠΑ. Ο Gilles Moec, επικεφαλής οικονομολόγος της AXA Group, δήλωσε ότι θα μπορούσε να προσθέσει πίεση στα μακροπρόθεσμα επιτόκια, τα οποία αυτόν τον μήνα άγγιξαν πολυετή υψηλά επίπεδα. Άλλοι βλέπουν ότι θα συμπαρασύρει το αμερικανικό νόμισμα.

«Ακούγεται πράγματι ανησυχητικό», δήλωσε ο Rogier Quaedvlieg, ανώτερος οικονομολόγος των ΗΠΑ στην ABN Amro Bank NV. «Με τον περιορισμό της νέας ζήτησης από το εξωτερικό, αυτό φυσικά θα ασκούσε πίεση στο δολάριο».

«Έχουμε ήδη να κάνουμε με μια αγορά όπου τα ομόλογα του Δημοσίου, για τους ξένους επενδυτές, πιθανώς δεν είναι η πιο ελκυστική επένδυση», δήλωσε ο Michael Brown, στρατηγικός αναλυτής στην Pepperstone Group, της οποίας οι πελάτες βρίσκονται όλοι εκτός ΗΠΑ. Ο Μπράουν δήλωσε ότι έλαβε τόσα πολλά ερωτήματα από ανήσυχους πελάτες που συνέταξε γρήγορα μια έκθεση που αναλύει το μέτρο. «Αν μιλάμε τώρα για μαζικά δυσμενή φορολογική μεταχείριση, τότε είναι απλώς ένας ακόμη λόγος για να μείνουμε μακριά».

Ο προτεινόμενος φόρος είναι ξεχωριστός από την εμπορική ατζέντα του Τραμπ με τους βαρείς δασμούς, η οποία τώρα έχει εμπλακεί στο δικαστήριο, αλλά η κατεύθυνση είναι η ίδια, και οι στόχοι του ευθυγραμμίζονται με ορισμένες από τις θέσεις που διατύπωσε ο οικονομολόγος Στίβεν Μίραν σε ένα έγγραφο τον περασμένο Νοέμβριο και με εκείνους που επιδιώκουν τη λεγόμενη συμφωνία παγκόσμιας αναδιάρθρωσης στο Μαρ-α-Λάγκο. Όλοι επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν την αντιληπτή άδικη μεταχείριση των ΗΠΑ από τον υπόλοιπο κόσμο, χρησιμοποιώντας στοχευμένα εργαλεία που έχουν σχεδιαστεί για να θέσουν τη χώρα σε πιο ισότιμη βάση. Αλλά μετά από χρόνια συσσώρευσης ξένων επενδυτών σε περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ, οι ειδικοί φοβούνται ότι οι συνέπειες του άρθρου 899 μπορεί να είναι εκτεταμένες.

Η διάταξη ισοδυναμεί με «οπλοποίηση των αμερικανικών κεφαλαιαγορών σε νόμο» που «αμφισβητεί τον ανοικτό χαρακτήρα των αμερικανικών κεφαλαιαγορών, χρησιμοποιώντας ρητά τη φορολόγηση των ξένων συμμετοχών σε αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία ως μοχλό πίεσης για την προώθηση των οικονομικών στόχων των ΗΠΑ», έγραψε σε έκθεσή του την Πέμπτη ο Γιώργος Σαραβέλος, επικεφαλής της έρευνας συναλλαγματικών ισοτιμιών στην Deutsche Bank AG. «Βλέπουμε ότι αυτή η νομοθεσία δημιουργεί το περιθώριο για την αμερικανική κυβέρνηση να μετατρέψει έναν εμπορικό πόλεμο σε πόλεμο κεφαλαίων, αν το επιθυμεί, μια εξέλιξη που είναι εξαιρετικά σημαντική στο πλαίσιο της σημερινής δικαστικής απόφασης που περιορίζει τον πρόεδρο Τραμπ στην εμπορική πολιτική».