Στην Ελλάδα η μεσαία τάξη και η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα εμφανίζονται περιορισμένες σε μέγεθος, με χαμηλότερα εισοδήματα και αυξημένη φορολογική πίεση συγκριτικά με την Ευρωζώνη και την ΕΕ-27, σύμφωνα με το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς (ΕΒΕΠ).

Σε ανακοίνωσή του με θέμα «Πώς ορίζεται η μεσαία τάξη στην Ελλάδα του 2025 και πώς συνδέεται με τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα», το ΕΒΕΠ επιχειρεί να απαντήσει ποιος θεωρείται σήμερα μεσαία τάξη. Παρά τον συχνό πολιτικό και κοινωνικό λόγο, δεν υπάρχει ένας ξεκάθαρος και ενιαίος ορισμός. Οικονομικά, με βάση ΟΟΣΑ και Eurostat, ως μεσαία τάξη θεωρούνται νοικοκυριά με διαθέσιμο εισόδημα μεταξύ 75% και 200% του μέσου εισοδήματος.

Στην Ελλάδα, το 2024 το μέσο διαθέσιμο εισόδημα κυμαινόταν στα 11.000-12.000 ευρώ ανά άτομο, με όρια μεσαίας τάξης από 10.000 έως 24.000 ευρώ. Για μια τετραμελή οικογένεια, αυτό αντιστοιχεί σε 24.000-60.000 ευρώ ετησίως. Ωστόσο, η έννοια περιλαμβάνει και βιοτικό επίπεδο, επάγγελμα, μόρφωση και κοινωνική ταυτότητα, με μέλη της μεσαίας τάξης να είναι παραδοσιακά ελεύθεροι επαγγελματίες, μικρομεσαίοι, δημόσιοι υπάλληλοι, στελέχη ιδιωτικού τομέα και επιστήμονες.

Η μεσαία τάξη στηρίζει την κατανάλωση, τη φορολογία και την κοινωνική σταθερότητα, όμως μετά την κρίση του 2009-2019 συρρικνώθηκε λόγω μειώσεων εισοδημάτων, υψηλής φορολογίας και αυξανόμενων ανισοτήτων. Το 2025 οι συζητήσεις επικεντρώνονται στη μείωση φορολογικών βαρών, αύξηση εισοδημάτων και καλύτερη πρόσβαση σε εκπαίδευση και υγεία. Στην Ελλάδα, περίπου 50% των νοικοκυριών ανήκει στη μεσαία τάξη, έναντι 60% στην Ευρωζώνη και 58% στην ΕΕ.

Η σύνδεση με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) είναι στενή. Οι ΜμΕ, που αποτελούν το 99,5% των ελληνικών επιχειρήσεων, απασχολούν περισσότερα από 2,5 εκατ. εργαζόμενους, το 83% του ιδιωτικού τομέα. Οι ίδιοι οι μικρομεσαίοι ιδιοκτήτες, εργαζόμενοι και στελέχη ανήκουν στη μεσαία τάξη, ενώ οι ΜμΕ προσφέρουν την πρώτη ευκαιρία επαγγελματικής κινητικότητας.

Η κρίση, η ακρίβεια και οι ασφαλιστικές επιβαρύνσεις χτύπησαν ταυτόχρονα μεσαία τάξη και μικρομεσαίους, οδηγώντας σε αλληλένδετη συρρίκνωση. Η ανάκαμψη, όπως τονίζει το ΕΒΕΠ, περνά μέσα από τη στήριξη των ΜμΕ, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας.

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης σημείωσε ότι είναι πλέον δύσκολο να διακριθεί η χαμηλή από τη μεσαία τάξη, αφού οι μικρομεσαίοι είναι υπερφορολογημένοι, με μεγάλο μέρος των εισοδημάτων να κατευθύνεται σε φόρους και εισφορές, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που διαθέτουν ισχυρό κράτος πρόνοιας.

Συνοψίζοντας, η μεσαία τάξη και οι ΜμΕ στην Ελλάδα είναι πιο αδύναμες σε σχέση με την Ευρώπη, με υψηλότερη πίεση και χαμηλότερα εισοδήματα. Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ εκτιμά ότι πιθανώς ο πρωθυπουργός θα δώσει πιο καθαρό ορισμό με τις ανακοινώσεις στη ΔΕΘ.