Μικρά βήματα προόδου σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης σημείωσαν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών, μετά το ολονύχτιο Eurogroup. 

Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησαν σε μέτρα ενίσχυσης της τραπεζικής ένωσης και σε περαιτέρω ευελιξία για τον ESM, αλλά και να συνεχιστούν οι συζητήσεις για ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και για το πανευρωπαϊκό πρόγραμμα εγγύησης καταθέσεων (με επόμενη αναφορά προόδου τον Ιούνιο του 2019).

Στη συνέντευξη Τύπου που παραχωρήθηκε μετά την ολοκλήρωση του Eurogroup, ο Πιερ Μοσκοβισί σημείωσε ότι «δεν κάναμε γιγαντιαία βήματα μπροστά, κάναμε όμως κάποια σημαντικά βήματα», τονίζοντας ότι τώρα είναι στο χέρι των ηγετών της Συνόδου Κορυφής να υιοθετήσουν τη συμφωνία.

Εξηγώντας γιατί χρειάστηκε μια νύχτα για να συμφωνηθούν θέματα που συζητούνται επί 18 μήνες, ο Μάριο Σεντένο αρκέστηκε να πει ότι είναι «ευαίσθητα πολιτικά και τεχνικά». «Απαιτείται χρόνος να ξεκαθαρίσουν τα κείμενα. Στις ΗΠΑ πήρε οκτώ χρόνια για την ασφάλιση καταθέσεων. Ελπίζω να χρειαστούμε λιγότερο», είπε.

Από την πλευρά του, ο Κλάους Ρέγκλινγκ συνεχάρη τον Μάριο Σεντένο για την πολύωρη προσπάθειά του. Μίλησε για περιορισμένα βήματα προς τα μπροστά, που είναι απαραίτητα, θυμίζοντας ότι ήδη έχουν γίνει πολλά (δημιουργία ESM, πολιτικές της ΕΚΤ).

Το κείμενο της συμφωνίας

Μετά τη λήξη της συνεδρίασης, το Eurogroup γνωστοποίησε το κείμενο που θα παραδώσει για έγκριση στους ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής: 

«Μετά την εντολή που έλαβε από την Ευρωπαϊκή Σύνοδο τον Ιούνιο του 2018, το Eurogroup σε πλήρη  σύνθεση (inclusive) εργάστηκε περαιτέρω επί όλων των στοιχείων της μεταρρύθμισης της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, που αναφέρθηκε στην επιστολή του προέδρου του Eurogroup της 25ης Ιουνίου.

Συμφωνήσαμε σε ένα περιεκτικό πακέτο για την περαιτέρω ενίσχυση της ΟΝΕ. Αυτό περιλαμβάνει την περαιτέρω ανάπτυξη των εργαλείων και του ρόλου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), τον καθορισμό των παραμέτρων (operationalisation) του κοινού backstop του Ενιαίου Ταμείου Εκκαθάρισης (Single Resolution Fund) και πιθανά εργαλεία για τον ανταγωνισμό, τη σύγκλιση και τη σταθερότητα στην ΟΝΕ, που θα ενισχύσουν περαιτέρω την ανθεκτικότητα της ευρωζώνης.

Χαιρετίζουμε την πρόοδο που έγινε για την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας επί του Τραπεζικού Πακέτου από τους συννομοθέτες, στην οποία θα πρέπει να διατηρηθεί η ισορροπία του συμβιβασμού του Συμβουλίου. Προσβλέπουμε στην τελική υιοθέτηση του Τραπεζικού Πακέτου και της προληπτικής υποστήριξης (prudential backstop) για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που θα διατηρεί την ισορροπία του συμβιβασμού του Συμβουλίου, που είναι σημαντικά για την περαιτέρω πρόοδο προς τη μείωση του ρίσκου και ως εκ τούτου προς τον διαμοιρασμό του ρίσκου.

Μεταρρύθμιση του ESM

Συμφωνήσαμε σε μια μη δεσμευτική συμφωνία για την περαιτέρω ανάπτυξη του ESM. Ο ESM έχει παίξει ρόλο-κλειδί στη διαχείριση της κρίσης, παρέχοντας έγκαιρη και αποτελεσματική στήριξη σταθερότητας στα κράτη-μέλη της ευρωζώνης. Η ενίσχυση του ρόλου του ESM θα ενισχύσει περαιτέρω τις ικανότητες αποτροπής κρίσης και τις δυνατότητες εκκαθάρισης της ευρωζώνης και την ανθεκτικότητά της.

Συμφωνήσαμε στις βασικές λεπτομέρειες του καθορισμού των παραμέτρων του κοινού backstop του SRF. Το κοινό backstop του SRF θα είναι δημοσιονομικά ουδέτερο μεσοπρόθεσμα και θα ενισχύει περαιτέρω την αξιοπιστία της Τραπεζικής Ένωσης. Το backstop θα εισαχθεί νωρίτερα υπό την προϋπόθεση ότι έχει επιτευχθεί επαρκής πρόοδος στη μείωση ρίσκου, που θα εκτιμηθεί το 2020.

Συμφωνήσαμε επίσης να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητα των προληπτικών εργαλείων, επαναβεβαιώνοντας παράλληλα τον χαρακτήρα του «ύστατου καταφυγίου» του ESM και διασφαλίζοντας το κατάλληλο επίπεδο προϋποθέσεων (conditionality), που παραμένει μια υποκείμενη αρχή της Συνθήκης του ESM. Η ευρωζώνη θα εξοπλιστεί με αυτά τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία για χώρες με ισχυρά οικονομικά θεμελιώδη, που θα μπορούσαν να επηρεαστούν από ένα αρνητικό σοκ.

Χαιρετίζουμε τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του ESM και της Κομισιόν για τους νέους τρόπους συνεργασίας εντός και εκτός των προγραμμάτων χρηματοοικονομικής στήριξης, με πλήρη σεβασμό του νομικού πλαισίου της ΕΕ. Αυτή η συμφωνία δεν θίγει τον ρόλο και τις αρμοδιότητες της ΕΚΤ όπως ορίζονται στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο.

Υπάρχει ευρεία στήριξη για την ανάγκη βελτίωσης του υφιστάμενου πλαισίου για την προώθηση της βιωσιμότητας του χρέους στην ευρωζώνη. Σκοπεύουμε να εισαγάγουμε single limb ρήτρες συλλογικής ευθύνης (CACs) μέχρι το 2022 και να συμπεριλάβουμε αυτή τη δέσμευση στη Συνθήκη του ESM. Όταν αρμόζει και εάν ζητηθεί από τα κράτη-μέλη, ο ESM μπορεί να διευκολύνει τον διάλογο μεταξύ των μελών του και των ιδιωτών επενδυτών. Αυτή η εμπλοκή θα γίνεται σε εθελοντική, ανεπίσημη, μη δεσμευτική, προσωρινή και εμπιστευτική βάση.

Τραπεζική ένωση

Επιπλέον, χαιρετίζουμε τη βιώσιμη πρόοδο που συντελέστηκε στη μείωση του ρίσκου, όπως αναφέρθηκε από τους θεσμούς, κυρίως στη μείωση των NPLS και στην ελάχιστη απαίτηση για συσσώρευση ιδίων πόρων και επιλέξιμων υποχρεώσεων (MREL). Προσβλέπουμε σε πρόοδο σε ό,τι αφορά στα καθεστώτα αφερεγγυότητας, ιδιαίτερα την υιοθέτηση νομοθετικών προτάσεων για την αφερεγγυότητα και την άσκηση συγκριτικής αξιολόγησης (benchmarking exercise).

Χαιρετίζουμε το συνεχιζόμενο έργο για τη βελτίωση της παρακολούθησης της εφαρμογής των μέτρων κατά του ξεπλύματος χρήματος και προσβλέπουμε στην υιοθέτηση Σχεδίου Δράσης στο Συμβούλιο Ecofin της 4ης Δεκεμβρίου και σε πρόοδο στη συνεχιζόμενη νομοθετική εργασία. Καλούμε την Κομισιόν να προτείνει πιο μακροπρόθεσμες ενέργειες για να επιφέρει περαιτέρω βελτιώσεις στο πλαίσιο για την προληπτική υποστήριξη και το ξέπλυμα χρήματος που προσδιορίζονται στη βάση μιας εμπεριστατωμένης αξιολόγησης, κατόπιν διαβουλεύσεων με τα κράτη-μέλη.

Ζητούμε επίσης φιλόδοξη πρόοδο στην Ένωση Κεφαλαιαγορών και πρόοδο προς την υιοθέτηση βασικών εκκρεμών νομοθετικών προτάσεων μέχρι την Άνοιξη του 2019.

Σε ευθυγράμμιση με την εντολή της Ευρωπαϊκής Συνόδου του Ιουνίου, έχουν ξεκινήσει εργασίες για έναν οδικό χάρτη για την έναρξη πολιτικών διαπραγματεύσεων για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα εγγύησης καταθέσεων(EDIS), εφαρμόζοντας όλα τα στοιχεία του οδικού χάρτη του 2016 με την κατάλληλη σειρά. Περαιτέρω τεχνικές εργασίες εξακολουθούν να είναι απαραίτητες. Θα δημιουργήσουμε μια ομάδα εργασίας υψηλού επιπέδου, με εντολή να εργαστεί για τα επόμενα βήματα. Η ομάδα υψηλού επιπέδου θα κάνει αναφορά μέχρι τον Ιούνιο του 2019.

Πιθανά εργαλεία προϋπολογισμού για την ευρωζώνη

Το Eurogroup συζήτησε πιθανά νέα εργαλεία προϋπολογισμού, που στόχο έχουν να ενισχύσουν την ευρωζώνη. Έχουμε συγκεκριμένα συζητήσει προτάσεις από την Κομισιόν και από τη Γερμανία και τη Γαλλία, που προτείνουν τη δημιουργία εργαλείων για την ανταγωνιστικότητα, τη σύγκλιση και τη σταθεροποίηση στην ΟΝΕ.

Σε ό,τι αφορά τα εργαλεία για την ανταγωνιστικότητα και τη σύγκλιση, Γαλλία και Γερμανία πρότειναν μια αρχιτεκτονική για τον προϋπολογισμό της ευρωζώνης, που θα αποτελεί μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το μέγεθός του θα καθοριστεί από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στο πλαίσιο του Πολυετούς Χρηματοοικονομικού Πλαισίου (MFF).

Με την επιφύλαξη εντολής που θα δοθεί από την Ευρωπαϊκή Σύνοδο, θα μπορούσαν να προχωρήσουν εργασίες για τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και τον χρονισμό ενός τέτοιου εργαλείου για την σύγκλιση και την ανταγωνιστικότητα.

Τα πιθανά χαρακτηριστικά μιας σταθεροποιητικής λειτουργίας επίσης συζητήθηκαν, περιλαμβανομένου του προγράμματος ασφάλισης της ανεργίας. Δεν καταλήξαμε σε κοινή θέση για την ανάγκη και τον σχεδιασμό μιας τέτοιας λειτουργίας. Οι τεχνικές συζητήσεις συνεχίζονται.

Η συνέχεια

Σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση του ESM (περιλαμβανομένου του κοινού backstop για τον SRF), με την επιφύλαξη των οδηγιών από την Ευρωπαϊκή Σύνοδο, είμαστε έτοιμοι να προετοιμάσουμε τις απαραίτητες τροποποιήσεις στη Συνθήκη του ESM μέχρι τον Ιούνιο του 2019. Είμαστε επίσης έτοιμοι να εργαστούμε περαιτέρω σε όλα τα προαναφερθέντα θέματα το πρώτο εξάμηνο του 2019».