Ανευ προηγουμένου σύγκρουση για την ανεξαρτησία της Fed, με πολιτικές και αγοραίες προεκτάσεις, προκαλεί η ανακοίνωση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι απέπεμψε την κυβερνήτη Λίζα Κουκ. Εκείνη αντέδρασε άμεσα, δηλώνοντας ότι ο πρόεδρος «δεν έχει την αρμοδιότητα» και ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί.

Ο Τραμπ ανήρτησε στο Truth Social επιστολή τερματισμού, επικαλούμενος καταγγελίες του διευθυντή της Federal Housing Finance Agency, Bill Pulte, ότι η Κουκ υπέβαλε ψευδή στοιχεία σε αιτήσεις στεγαστικών δανείων. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης είχε ήδη ανακοινώσει έρευνα τέσσερις ημέρες νωρίτερα.

Στην επιστολή, ο Τραμπ υποστήριξε ότι η Κουκ υπέγραψε ταυτόχρονα δηλώσεις για κατοικίες στο Μίσιγκαν και τη Τζόρτζια, κάτι που χαρακτήρισε «παραπλανητικό και ενδεχομένως ποινικά κολάσιμο», υπονομεύοντας την αξιοπιστία της.

Η απάντηση της Κουκ

Η πρώτη μαύρη γυναίκα κυβερνήτης της Fed απέρριψε τις κατηγορίες: «Ο πρόεδρος Τραμπ φέρεται να με απέλυσε για εύλογη αιτία, ενώ δεν υφίσταται τέτοια αιτία βάσει νόμου». Τόνισε ότι θα συνεχίσει να υπηρετεί, ενώ ανέθεσε την υπόθεση στον δικηγόρο Abbe Lowell, ο οποίος μίλησε για «παράνομη απόπειρα χωρίς διαδικασία».

Σύμφωνα με τον Federal Reserve Act (1913), ο πρόεδρος μπορεί να αποπέμψει κυβερνήτη μόνο «for cause», δηλαδή για κακοδιαχείριση ή βαριά παράβαση καθήκοντος. Η υπόθεση θα μπορούσε να καταλήξει στο Ανώτατο Δικαστήριο.

Η γερουσιαστής Ελίζαμπεθ Γουόρεν κατήγγειλε «παράνομη αυταρχική αρπαγή εξουσίας», ενώ ο Πούλτε στήριξε τον Τραμπ, μιλώντας για μάχη κατά της «απάτης στα στεγαστικά».

Σύνθεση ΔΣ και έλεγχος της Fed

Εάν η απομάκρυνση σταθεί νομικά, ο Τραμπ θα μπορούσε να διαμορφώσει πλειοψηφία στο ΔΣ της Fed. Ήδη δύο από τα έξι μέλη – οι Γουόλερ και Μπόουμαν – είναι δικοί του διορισμοί. Ο πρόεδρος προτείνει τον Στίβεν Μίραν για την κενή θέση, ενώ αν αντικαταστήσει την Κουκ θα αποκτήσει πλειοψηφία 4–3.

Η Fed, μαζί με τους περιφερειακούς προέδρους στην FOMC, καθορίζει τα βασικά επιτόκια, ενώ το ΔΣ ελέγχει κρίσιμα εργαλεία όπως τα επιτόκια αποθεματικών.

Αντίδραση αγορών

Ο δείκτης δολαρίου ICE υποχώρησε 0,3%, η απόδοση διετούς ομολόγου μειώθηκε κατά 4 μονάδες βάσης, τα futures μετοχών κινήθηκαν χαμηλότερα, ενώ ο χρυσός ενισχύθηκε 0,3%.

Ο αναλυτής Edward Mills (Raymond James) εκτίμησε ότι η κίνηση «σηματοδοτεί πρωτοφανή στιγμή για την ανεξαρτησία της Fed» και ενισχύει την αβεβαιότητα για τη μελλοντική πολιτική.

Το επόμενο βήμα
 
Η υπόθεση αναμένεται να εξελιχθεί σε δικαστική διαμάχη, με πιθανή τελική κρίση από το Ανώτατο Δικαστήριο. Πέρα από το νομικό σκέλος, η υπόθεση δοκιμάζει τα όρια θεσμικής ανεξαρτησίας της Fed σε μια περίοδο που ο Λευκός Οίκος πιέζει για μειώσεις επιτοκίων και οι αγορές αντιδρούν νευρικά στις πολιτικές παρεμβάσεις.