Το πόκερ των ΗΠΑ με το φυσικό αέριο στην Ευρώπη - Ο ρόλος Ελλάδας και Ισπανίας

Οι ΗΠΑ πραγματοποιούν στρατηγική κίνηση στην ενεργειακή σκακιέρα της Ευρώπης, επιχειρώντας να καθιερώσουν το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) ως βασικό πυλώνα για την κάλυψη των ευρωπαϊκών αναγκών σε ενέργεια έως και τα τέλη της δεκαετίας του 2040. Κεντρικό ρόλο στο σχέδιο αυτό παίζει η τιμολόγηση: Μέσω μακροχρόνιων συμβολαίων, το αμερικανικό LNG αναμένεται να αποκτήσει τιμή άμεσα ανταγωνιστική του ρωσικού αερίου αγωγών, διασφαλίζοντας την αμερικανική επιρροή στην ευρωπαϊκή αγορά ανεξαρτήτως των γεωπολιτικών εξελίξεων.

Οι πρόσφατες συμφωνίες είναι ενδεικτικές της ταχύτητας των εξελίξεων: Μετά από 20ετές deal εφοδιασμού της Ελλάδας με LNG από την αμερικανική Venture Global, ακολούθησε ανάλογη συμφωνία για την Ισπανία, με ετήσιες ποσότητες διπλάσιες εκείνων της ελληνικής σύμβασης.

Το παράδοξο των τελευταίων ετών ήταν ότι, αν και το αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο έχει χαμηλότερο κόστος παραγωγής από το ρωσικό, το LNG διατέθηκε στην Ευρώπη σε σημαντικά ακριβότερες τιμές, λόγω των έκτακτων συνθηκών της spot αγοράς και του πολέμου στην Ουκρανία. Τα νέα μακροχρόνια συμβόλαια αλλάζουν τη δομή τιμολόγησης: Η τιμή συνδέεται πλέον με το αναφοράς χρηματιστηριακό σημείο Henry Hub, συν σταθερό τέλος υγροποίησης και μεταφορικά κόστη, οδηγώντας σε πολύ πιο σταθερές και προβλέψιμες τιμές, σημαντικά χαμηλότερες στο βάθος χρόνου – ακόμη και στα επίπεδα των 6-12 δολαρίων/Mmbtu, όσο πριν την κρίση του 2021-22.

Η Venture Global, με ηγετική θέση στις αμερικανικές εξαγωγές LNG, έχει ήδη υπογράψει φέτος συμβόλαια για 5,75 εκατ. τόνους ετησίως. Η Κομισιόν ενθαρρύνει τις ευρωπαϊκές εταιρείες να ακολουθήσουν το δρόμο των μακροπρόθεσμων συμφωνιών, ώστε να θωρακιστούν από ακραίες διακυμάνσεις της αγοράς.

Ειδικότερα, η νεοσύστατη κοινοπραξία Atlantic-See LNG Trade S.A. (AKTOR και ΔΕΠΑ Εμπορίας) συμφώνησε με τη Venture Global για ελάχιστο ετήσιο εφοδιασμό 0,5 εκατ. τόνων LNG για 20 χρόνια, με δυνατότητα αύξησης, από το 2030 και μετά. Παράλληλα, η Naturgy από την Ισπανία συνήψε ιστορικό συμβόλαιο για 1 εκατ. τόνους LNG ετησίως από το 2030, σε διάρκεια επίσης 20 ετών.

Η Ελλάδα, μέσω της Αλεξανδρούπολης, αναδεικνύεται έτσι σε κομβικό διαμετακομιστικό κέντρο LNG για την κεντρική και ανατολική Ευρώπη, ενώ οι ΗΠΑ ενισχύουν την εδραίωση της κυριαρχίας τους στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια για τις επόμενες δεκαετίες