Κατά 50 μονάδες βάσης αύξησε τα βασικά της επιτόκια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως ανακοινώθηκε το μεσημέρι της Πέμπτης μετά τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ.

Πρόκειται για την τρίτη διαδοχική αύξηση των επιτοκίων της ευρωτράπεζας κατά 0,5%, μετά τις αυξήσεις του Δεκεμβρίου και του Φεβρουαρίου και για την έκτη συνεχόμενη αύξηση από τον Ιούλιο του 2022.

Πλέον, το επιτόκιο δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας διαμορφώνεται στο εύρος του 3,5%, το επιτόκιο καταθέσεων στο 3% και το επιτόκιο διευκόλυνσης στο 3,75% με ισχύ από τις 22 Μαρτίου.

Στην ανακοίνωσή της, η Τράπεζα υπογραμμίζει τα υψηλά επίπεδα στα οποία παραμένει ο πληθωρισμός για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, με το διοικητικό συμβούλιο να τονίζει πως η νέα αύξηση αποτυπώνει την αποφασιστικότητα του για την έγκαιρη επιστροφή του πληθωρισμού στο μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%.

Παράλληλα, υπογραμμίζεται πως τα αυξημένα επίπεδα της αβεβαιότητας ενισχύουν τη σημασία μιας προσέγγισης που θα βασίζεται στα εισερχόμενα στοιχεία για τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής του Δ.Σ. η οποία θα καθορίζεται από την αξιολόγηση των προοπτικών του πληθωρισμού υπό το φως των εισερχόμενων χρηματοοικονομικών στοιχείων, της δυναμικής του υποκείμενου πληθωρισμού και της ισχύς της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Στη συνέχεια αναφέρεται πως ο τραπεζικός τομέας της ζώνης του ευρώ είναι ανθεκτικός, με ισχυρές θέσεις κεφαλαίου και ρευστότητας. Σε κάθε περίπτωση, η εργαλειοθήκη πολιτικής της ΕΚΤ είναι πλήρως εξοπλισμένη για να παρέχει στήριξη ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ζώνης του ευρώ, εάν χρειαστεί, και για να διατηρήσει την ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής

Το δσ τονίζει ταυτόχρονα ότι «παρακολουθεί στενά τις τρέχουσες εντάσεις στην αγορά και είναι έτοιμο να ανταποκριθεί όπως απαιτείται για τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη ζώνη του ευρώ.

Προεξοφλημένη κίνηση για λόγους αξιοπιστίας

Σημειώνεται πως τις προηγούμενες ημέρες, οι υπεύθυνοι χάραξης νομισματικής πολιτικής της EKΤ έκλιναν σαφώς προς μια αύξηση των επιτοκίων κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, παρά την αναταραχή στον τραπεζικό τομέα, παρά τις αμφιβολίες μέρους της επενδυτικής κοινότητας μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank (SVB) στις ΗΠΑ που δημιούργησε τριγμούς στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές.

Όπως ανέφερε στο Reuters πηγή με γνώση των εξελίξεων, η ΕΚΤ θεωρείται απίθανο να παραιτηθεί από το σχέδιό της για περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων -μια κίνηση που προεξοφλήθηκε επανειλημμένα τόσο από την Πρόεδρο, Κριστίν Λαγκάρντ όσο και από διάφορους συναδέλφους της – γιατί αυτό θα έβλαπτε την αξιοπιστία της.

Οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό

Οι εμπειρογνώμονες της ΕΚΤ θεωρούν τώρα ότι ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 5,3% το 2023, 2,9% το 2024 και 2,1% το 2025. Ταυτόχρονα, οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές παραμένουν ισχυρές. Ο πληθωρισμός χωρίς τις τιμές της ενέργειας και των ειδών διατροφής εξακολούθησε να αυξάνεται τον Φεβρουάριο και οι εμπειρογνώμονες της ΕΚΤ αναμένουν ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 4,6% το 2023, σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι προβλεπόταν στις προβολές του Δεκεμβρίου. Στη συνέχεια, σύμφωνα με τις προβολές, θα υποχωρήσει σε 2,5% το 2024 και 2,2% το 2025, καθώς οι ανοδικές πιέσεις από τις προηγούμενες διαταραχές στην πλευρά της προσφοράς και την επανεκκίνηση της οικονομίας θα εξασθενούν και η πιο περιοριστική νομισματική πολιτική θα συγκρατεί ολοένα περισσότερο τη ζήτηση.

Οι προβολές του βασικού σεναρίου για την ανάπτυξη το 2023 έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω κατά μέσο όρο σε 1,0% ως αποτέλεσμα τόσο της υποχώρησης των τιμών της ενέργειας όσο και της μεγαλύτερης ανθεκτικότητας της οικονομίας στο δύσκολο διεθνές περιβάλλον. Οι εμπειρογνώμονες της ΕΚΤ αναμένουν στη συνέχεια ότι η ανάπτυξη θα ανακάμψει περαιτέρω, σε 1,6%, τόσο το 2024 όσο και το 2025, υποβοηθούμενη από την ισχυρή αγορά εργασίας, τη βελτίωση της εμπιστοσύνης και την ανάκαμψη των πραγματικών εισοδημάτων. Ταυτόχρονα, η ανάκαμψη της ανάπτυξης το 2024 και το 2025 θα είναι ασθενέστερη σε σχέση με τις προβολές του Δεκεμβρίου, λόγω της άσκησης περιοριστικής νομισματικής πολιτικής.

Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 50 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα αυξηθούν σε 3,50%, 3,75% και 3,00% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 22 Μαρτίου 2023.

Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)

Το χαρτοφυλάκιο APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει όλα τα ποσά από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους. Η μείωση θα ανέρχεται σε 15 δισεκ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο μέχρι το τέλος του Ιουνίου 2023 και στη συνέχεια ο ρυθμός της θα καθορίζεται με την πάροδο του χρόνου.

Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα PEPP, το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.

Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.

Πράξεις αναχρηματοδότησης

Καθώς οι τράπεζες θα αποπληρώνουν τα ποσά που δανείστηκαν στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής του.

Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διαφυλάξει την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Η εργαλειοθήκη πολιτικής που διαθέτει η ΕΚΤ είναι πλήρως εξοπλισμένη για την παροχή στήριξης σε ρευστότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ζώνης του ευρώ αν χρειαστεί. Επιπλέον, το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument – TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμίζει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για τη σταθερότητα των τιμών.