Ποια μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους είναι στο τραπέζι

Επιμήκυνση δανείων, προεξόφληση των "ακριβών" δανείων του ΔΝΤ και δημιουργία ενός αποθεματικού ασφαλείας με 18-20 ευρώ είναι τα κυριότερα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους που θα συζητηθούν στο συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης (Eurogroup) της 21ης Ιουνίου.

Η συνεδρίαση είναι ιστορική, καθώς αναμένεται να επισφραγιστεί η ολοκλήρωση του τρίτου μνημονίου και η έξοδος από αυτό, η οποία θα υλοποιηθεί στο τέλος Αυγούστου.

Κομβικό σημείο για το ελληνικό χρέος είναι η έκθεση βιωσιμότητας, την οποία ετοιμάζουν η Κομισιόν και το ΔΝΤ, καθένας από την πλευρά του.

Το Ταμείο, θεωρεί πως το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο μέχρι το 2030, αλλά το ιδανικό για την Ελλάδα θα ήταν να εκδώσει μια έκθεση, η οποία θα χαρακτηρίζει το χρέος βιώσιμο έως και το 2060.

Θα προβλέπεται η εξόφληση των δανείων του ΔΝΤ, ύψους 10,4 δισ. ευρώ, την προεξόφληση των ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης ύψους, 12,8 δισ. ευρώ, και επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων ύψους 53 δισ. ευρώ, που ελήφθησαν από το πρώτο πρόγραμμα διάσωσης.

Οι διαπραγματεύσεις για τον τύπο, το μέγεθος και τους όρους μίας δυνητικής ελάφρυνσης του χρέους προκαλούν προβληματισμούς, αν και όλες οι πλευρές θέλουν να έχουν μία τελική συμφωνία μέχρι τις 21 Ιουνίου, στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών στο Λουξεμβούργο.

Στο τραπέζι και η ικανότητα της Ελλάδας ως προς τις υποχρεώσεις της τις επόμενες δεκαετίες καθώς και το κατά πόσο οι αγορές θα θεωρήσουν το χρέος της βιώσιμο για να επενδύσουν στη χώρα, την ώρα που το πρόγραμμα διάσωσης τελειώνει στις 20 Αυγούστου.

Επέκταση ωριμάνσεων

Την ώρα που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προτρέπει σε μάξιμουμ 15 χρόνια επέκταση, η Γερμανία πιέζει για τρία χρόνια, με το επιχείρημα ότι σήμερα η Ελλάδα δεν χρειάζεται περισσότερα για να γίνει το χρέος βιώσιμο. Τελικά, οι αξιωματούχοι αναμένουν ότι το νούμερο θα είναι κοντά σε υψηλό μονοψήφιο αριθμό.
Τα κέρδη των Κεντρικών Τραπεζών
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης έχουν στην κατοχή τους 12,8 δισ. ευρώ σε ελληνικά ομόλογα, τα κέρδη από τα οποία αναδιανέμονται στις κυβερνήσεις της ευρωζώνης. Αυτά τα κέρδη, που θα είναι περίπου 4 δισ. ευρώ μέχρι το 2022, έχουν υποσχεθεί στην Ελλάδα, έτσι ώστε να βοηθηθεί όσον αφορά το βάρος του χρέους. Αυτό το ποσό θα χωριστεί πιθανότατα σε ετήσιες εκταμιεύσεις και θα χρησιμοποιηθεί ως «καρότο» για να διασφαλιστεί ότι η χώρα θα παραμείνει στις μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις και το δημοσιονομικό μονοπάτι.
Επαναγορά χρέους

Μέχρι το τέλος του προγράμματος διάσωσης, η Ελλάδα θα έχει περίπου 27,4 δισ. ευρώ σε δάνεια που δεν έχει χρησιμοποιήσει από το πιο τελευταίο πρόγραμμα ύψους 86 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτό το φθηνό χρήμα (σ.σ. πολύ χαμηλό επιτόκιο) για να αποπληρώσει κάποια από τα ακριβότερα δάνεια που λήγουν συντομότερα, όπως τα 10,4 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ, τα 12,8 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ και τα 52,9 δισ. ευρώ από τα διμερή δάνεια του πρώτου προγράμματος βοήθειας.

Οποιαδήποτε επαναγορά χρέους θα βοηθήσει στην εξυπηρέτηση του χρέους της, ιδιαίτερα τα επόμενα τέσσερα με πέντε χρόνια και θα μειώσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας σε επίπεδο που δεν θα χρειαζόταν να αναζητήσει κεφάλαια από αγορές ομολόγων.

Ωστόσο η Γερμανία είναι αντίθετη με το μέτρο, όπως αναφέρουν αξιωματούχοι της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι το ΔΝΤ πρέπει να συνεχίσει να έχει εμπλοκή στην Ελλάδα ακόμη και μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος. Το Ταμείο είναι πιο πιθανό να έχει κάποια ανάμειξη, αν η Ελλάδα ακόμη του χρωστά χρήματα.

Μία επαναγορά των δανείων της ΕΚΤ είναι πιο σύνθετη λόγω των επιπτώσεων για τα κέρδη του ΑNFA και SMP και των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης. Για να γίνει, τα ομόλογα θα πρέπει να αποκτηθούν σε τιμές αγοράς και οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης δεν μπορούν να έχουν επιβάρυνση από την πώληση. Η συζήτηση τώρα αφορά αν και πως τα κέρδη που είχαν οι κεντρικές τράπεζες από την πώληση θα μπορούσαν να επιστραφούν στην Αθήνα στη θέση των κερδών του ANFA και SMP που δεν θα δημιουργούνται πια, αν γίνει η επαναγορά.
Μαξιλάρι ρευστότητας

Όπως και σε άλλες χώρες, για τη διευκόλυνση της εισόδου της Ελλάδας στις χρηματοοικονομικές αγορές, οι δανειστές θα δώσουν στη χώρα μία τελική δόση μεταξύ 11 και 12 δισ. ευρώ, για το «μαξιλάρι ρευστότητας» που εκτιμάται ότι θα φτάσει τα περίπου 20 δισ. ευρώ. Αυτό το buffer, αν χρειαστεί, μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα στις χρηματοοικονομικές της ανάγκες μέχρι το 2021, σημειώνουν Έλληνες αξιωματούχοι.
Μηχανισμός Προσαρμογής Ανάπτυξης

Με στόχο να γεφυρωθούν οι διαφορετικές υποθέσεις για το πώς θα πάει η ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια – και πόση ελάφρυνση χρέους χρειάζεται μεσοπρόθεσμα – θα υπάρξει μηχανισμός διασύνδεσης της αποπληρωμής του χρέους με την οικονομική επίδοση. Αυτό σημαίνει ότι αν η οικονομία πηγαίνει καλά, η Ελλάδα θα αποπληρώνει περισσότερο χρέος, αν πηγαίνει χειρότερα θα πάρει περισσότερη ελάφρυνση χρέους με προσαρμογή του μήκους της συμφωνημένης επέκτασης.
Step-Up Margin

Αυτό το μέτρο αφορά άρση ποινής επί δανείων 11,3 δισ. ευρώ από τη διαδικασία επαναγοράς τίτλων το 2012. Η ακύρωση του πέναλτι θα εξοικονομούσε περίπου 220 εκατ. ευρώ ετησίως.
Μακροπρόθεσμη δέσμευση

Αν όλα αυτά τα μέτρα δεν αποδειχθούν αρκετά για να γίνει βιώσιμο το χρέος της Ελλάδας μακροπρόθεσμα – είτε επειδή οι προσδοκίες για την ανάπτυξη ήταν πολύ αισιόδοξες ή επειδή προκύψουν απρόβλεπτα προβλήματα, η ευρωζώνη αναμένεται να προβεί σε δέσμευση για περαιτέρω εκτίμηση της ανάγκης για επιπλέον ελάφρυνση του χρέους στο μέλλον, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι χρηματοοικονομικές ανάγκες της χώρας είναι βιώσιμες.
Γενικά, η διατύπωση αυτής της δέσμευσης μπορεί να είναι σημαντική για το πώς οι αγορές και το ΔΝΤ αντιλαμβάνονται την ετοιμότητα της ευρωζώνης να μειώσουν περαιτέρω το χρέος της Ελλάδας εάν χρειαστεί.