Το γνωμικό λέει ότι τα λεφτά δεν αγοράζουν την ευτυχία και είναι σίγουρα σωστό. Όμως πολύ σοβαρές έρευνες αποδεικνύουν ότι κάποιοι τρόποι για να ξοδεύεις τα χρήματά σου προσφέρουν περισσότερη ικανοποίηση από κάποιους άλλους.

Τα συμπεράσματα προκύπτουν από έρευνες που έγιναν στις ΗΠΑ, από τον ψυχολόγο του Χάρβαρντ Ντάνιελ Γκίλμπερτ, ο οποίος έχει ασχοληθεί με το θέμα της ικανοποίησης και της ευτυχίας και έχει γράψει μάλιστα το  βιβλίο με τίτλο "Πέφτοντας πάνω στην ευτυχία" (Stumbling on Happiness).

Οι συμβουλές για το χρήμα μπορεί να ακούγονται ως "αμερικανιές" στην Ελλάδα του μνημονίου, όπου όλοι δυσκολεύονται και πολλοί αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης, αλλά δεν παύουν να είναι χρήσιμες, αφού υποδεικνύουν πρακτικούς τρόπους για να αξιοποιούμε με καλύτερο τρόπο τα έστω λίγα χρήματα που διαθέτουμε.

1. Αγοράστε περισσότερες εμπειρίες, αντί για υλικά αγαθά

Αυτό σημαίνει ξοδέψτε για διακοπές αντί για καινούρια τηλεόραση. Η έρευνα έδειξε ότι 57% των ανθρώπων που ρωτήθηκαν είπαν ότι άντλησαν περισσότερη ικανοποίηση από τις εμπειρίες που απέκτησαν με τα χρήματά τους, ενώ 34% δήλωσαν περισσότερη ικανοποιημένοι όταν αγόρασαν κάποια αγαθά. Η εξήγηση που δίνουν οι ψυχολόγοι είναι ότι έχουμε την τάση να θεωρούμε δεδομένα τα υλικά αγαθά και τα αφομοιώνουμε πολύ πιο γρήγορα από τις εμπειρίες.

2. Κάντε δώρα και δωρεές, αντί να αγοράσετε πράγματα για εσάς

Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, υπάρχει στέρεη επιστημονική εξήγηση πίσω από τη συμβουλή αυτή.

Οι έρευνες πάντως έχουν δείξει (και μάλιστα με πειράματα) ότι οι άνθρωποι αισθάνονται πιο ικανοποιημένοι όταν ξοδεύουν χρήματα σε δώρα για άλλους και δωρεές παρά όταν αγοράζουν δώρα για τον εαυτό τους ή πληρώνουν  λογαριασμούς. Η τάση αυτή εμφανίζεται σε διαφορετικούς πολιτισμούς (έγιναν πειράματα στα οποία χάριζαν χρήματα σε φοιτητές στις ΗΠΑ και την Αφρική, με τα ίδια αποτελέσματα).

Η εξήγηση που δίνουν είναι ότι το "να δίνεις" βελτιώνει τις ανθρώπινες σχέσεις και οι σχέσεις είναι το κλειδί για την ανθρώπινη ευτυχία. Τα δώρα προς τους άλλους ενισχύουν την πιθανότητα να διατηρηθούν και να ενδυναμωθούν οι σχέσεις μας με αυτούς, οπότε αντλούμε περισσότερη ικανοποίηση.

Έτσι, λοιπόν, εξηγείται η συνήθεια που είχαμε από παλιά στην Ελλάδα να "τσακωνόμαστε" στα τραπέζια για το ποιος θα πρωτοπληρώσει το λογαριασμό.

Αν και προφανώς το συμπέρασμα της έρευνας αφορά χρήματα που ξοδεύουμε αφού πρώτα έχουμε καλύψει τη βασική επιβίωσή μας -κάτι που στην Ελλάδα της κρίσης δεν είναι δεδομένο για όλους.

3. Αγοράστε πολλές μικρές απολαύσεις, αντί για μια μεγάλη

Όταν μιλάμε για ευτυχία, η συχνότητα είναι το κλειδί. Έχει διαπιστωθεί ότι ο βαθμός ικανοποίησης και αισθήματος ευτυχίας που μας δίνει μια εμπειρία συνδέεται με τη συχνότητα με την οποία επαναλαμβάνεται περισσότερο από ότι με την ένταση που προσφέρει.

Οι μικρές συχνές απολαύσεις κερδίζουν εκείνες που είναι σπάνιες και έντονες.

Οι ψυχολόγοι εξηγούν ότι απολαμβάνουμε περισσότερο τις εμπειρίες που μπορούμε να κατανοήσουμε και στις οποίες μπορούμε να προσαρμοστούμε.

Αντίθετα, κάποια γεγονότα τα αντιλαμβανόμαστε και προσαρμοζόμαστε σε αυτά δυσκολότερα. Αυτό συμβαίνει με οτιδήποτε είναι καινούριο (δεν το έχουμε ξανασυντήσει), μας δημιουργεί έκπληξη (δεν το περιμέναμε), μας δημιουργεί αβεβαιότητα (δεν καταλαβαίνουμε απολύτως περί τίνος πρόκειται) και έχει μεγάλη μεταβλητότητα (αλλάζει συνεχώς).

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι αυτό ισχύει και για το σεξ, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι οι άνθρωποι που έχουν ένα σύντροφο σε διάστημα 12 μηνών αισθάνονται περισσότερο ευτυχισμένοι από εκείνους που έχουν περισσότερους. Όπως εξηγούν: Οι διαφορετικοί παρτενέρ ίσως να αυξάνουν την περιπέτεια και την απόλαυση κατά περιόδους, αλλά ο σταθερός παρτενέρ προσφέρει ικανοποίηση σε τακτική βάση.

4. Καθυστερήστε την κατανάλωση

Η αναμονή μιας απολαυστικής εμπειρίας, συχνά προσφέρει απόλαυση και η ίδια.

Οι έρευνες έδειξαν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αντλούν ικανοποίηση από το να περιμένουν ένα επερχόμενο γεγονός, ακόμα και αν αυτό το γεγονός δεν είναι ιδιαίτερα απολαυστικό.

Μετρήσεις στις ΗΠΑ έδειξαν ότι πολλοί άνθρωποι ήταν πιο ευχαριστημένοι όταν περίμεναν να έρθει η ώρα για τις διακοπές τους, παρά όταν τις πραγματοποίησαν.

5. Υπολογίστε τις παράπλευρες συνέπειες κάθε εμπειρίας ή προϊόντος που αγοράζετε

Έχουμε την τάση να παραβλέπουμε αρκετές παραμέτρους όταν σχεδιάζουμε μια αγορά ή μια δαπάνη. Όταν π.χ. ονειρευόμαστε ένα σπίτι στην παραλία, δεν σκεφτόμαστε τα κόστη για τις επισκευές, τα κουνούπια, τη δέσμευση κ.λπ. Έτσι, πολλές φορές καταλήγουμε να μην απολαμβάνουμε τις αγορές μας.

6. Μην το παρακάνετε με τις συγκρίσεις προϊόντων που αγοράζετε - Διαλέξτε αυτό που σας αρέσει

Έχει διαπιστωθεί ότι όταν "παραψάχνουμε" τα πράγματα, μπορεί να οδηγηθούμε σε εσφαλμένη αξιολόγηση των διαφορετικών παραμέτρων. Καταλήγουμε να υπερεκτιμούμε τη σημασία μικρών λεπτομερειών , όταν στην πραγματικότητα αυτές δεν θα έχουν κάποια πρακτική σημασία.

Έτσι, μπορεί να καταλήξουμε να αγοράσουμε κάτι που θα "υπολογίσουμε" ότι προσφέρει περισσότερα πλεονεκτήματα, αντί για κάτι που θα μας έδινε περισσότερη ευχαρίστηση.

7. Δείτε προσεκτικά τι κάνει ευτυχισμένους τους άλλους

Η έρευνα δείχνει ότι ο καλύτερος τρόπος για να προβλέψουμε τι θα μας δώσει ικανοποίηση είναι να δούμε πόσο το απόλαυσαν οι άλλοι.

Υπάρχει κάποιος λόγος που ορισμένα πράγματα είναι δημοφιλή και καλό είναι να δίνουμε προσοχή σε αυτήν την παράμετρο.

Είναι εντυπωσιακό ότι σε μια έρευνα στις ΗΠΑ, ζήτησαν από διάφορες γυναίκες να εκτιμήσουν πόσο θα απολάμβαναν ένα ραντεβού με έναν άντρα. Στην πρώτη ομάδα γυναικών έδειξαν μια φωτογραφία του άντρα και μια αυτοβιογραφία, ενώ στη δεύτερη ομάδα έδειξαν μόνο μια βαθμολογία με το πόσο είχαν απολαύσει το συγκεκριμένο ραντεβού γυναίκες από μια τρίτη ομάδα.

Αντίθετα με ότι περίμεναν οι ερευνητές, όσες γυναίκες εμπιστεύτηκαν τη βαθμολογία είχαν 50% καλύτερες πιθανότητες να απολαύσουν το ραντεβού σε σχέση με τις άλλες.