Η Γερμανία μπλόκαρε την καταβολή στην Ελλάδα της τελευταίας δόσης ύψους 15 δισ. ευρώ, υποστηρίζοντας ότι η χώρα μας παραβίασε τη δέσμευση να αυξήσει τον ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου που είχαν χαμηλό συντελεστή και ζητώντας να ληφθούν ισοδύναμα μέτρα.
Η δόση θα καταβληθεί στις αρχές Αυγούστου, αφού η Ελλάδα παρουσιάσει ένα σχέδιο αναπλήρωσης των 28 δισ. ευρώ που θα κοστίσει η διατήρηση του χαμηλού ΦΠΑ από άλλες πηγές, κυρίως από αμυντικές δαπάνες, όπως έγινε γνωστό. Επί της ουσίας η εκταμίευση της δόσης έχει εγκριθεί από τον ESM.
Ωστόσο, η γερμανική κίνηση προκαλεί προβληματισμό, αφού η απόφαση για διατήρηση του χαμηλού ΦΠΑ στα νησιά που παρουσιάζουν αυξημένες προσφυγικές ροές, παρά την προηγούμενη δέσμευση για αύξησή τους, είχε ληφθεί μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελας Μέρκελ.

Η γερμανική πλευρά απέδωσε τη στάση της στο γεγονός ότι η αύξηση του ΦΠΑ ήταν μια μνημονιακή δέσμευση και η αλλαγή αυτή θα πρέπει να εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή της γερμανικής βουλής.

Η υπόθεση αναδεικνύει τα προβλήματα που πιθανότατα θα δημιουργήσει η Γερμανία το επόμενο διάστημα καθώς η απόφαση για τον ΦΠΑ είχε ληφθεί με συμφωνία της ίδιας της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελας Μέρκελ με τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, οπότε το γερμανικό “βέτο” ήταν μια έκπληξη.

Η ουσία της υπόθεσης είναι ότι η Άνγκελα Μέρκελ αντιμετωπίζει προβλήματα μέσα στο ίδιο της το κόμμα, το CDU (Χριστιανοδημοκράτες) όσο και στη σχέση της με το αδελφό κόμμα CSU (Χριστιανοκοινωνιστές) με το οποίο συνυπάρχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό.

Οι σκληροπυρηνικοί αμφισβητούν τους χειρισμούς της Άνγκελας Μέρκελ στο μεταναστευτικό, αλλά και σε πολλά θέματα που συνδέονται με ευρωπαϊκές πολιτικές.

Επιπλέον, η κατάσταση περιπλέκεται διότι την προεδρία της πανίσχυρης επιτροπής Προϋπολογισμού του γερμανικού κοινοβουλίου την ασκεί το ακροδεξιό κόμμα AfD (Εναλλατική για τη Γερμανία), για το οποίο η Ελλάδα, αλλά και ευρύτερα ο ευρωπαϊκός Νότος αποτελεί κόκκινο πανί. O πρόεδρος της επιτροπής, μάλιστα, ο Πήτερ Μπέριγκερ, ανήκει στη… δεξιά πτέρυγα του ακροδεξιού κόμματός του.

Από την επιτροπή αυτή περνούν όλες οι αποφάσεις που σχετίζονται με το ελληνικό ζήτημα αφού ενδεχομένως να συνεπάγονται δαπάνες για το γερμανικό προϋπολογισμό. Είναι ένας μηχανισμός τον οποίο εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο ο πρώην υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος όμως ήλεγχε τότε το κοινοβούλιο.

Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε, ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών είπε ότι η εκταμίευση προς την Ελλάδα θα εγκριθεί αφότου η χώρα μας παρουσιάσει εναλλακτική χρηματοδότηση για τα 28 εκατ. ευρώ που δεν θα εισπραχθούν λόγω της διατήρησης του χαμηλού ΦΠΑ και αφού προηγουμένως την εγκρίνει η επιτροπή της γερμανικής Βουλής. Και τούτο διότι η υποχρέωση αύξησης του χαμηλού ΦΠΑ ήταν μία από τις μνημονιακές υποχρεώσεις και η αναβολή της πρέπει να εγκριθεί από την επιτροπή της Βουλής.

Το πρόβλημα, βέβαια, λύθηκε αφού η δόση θα καταβληθεί στις 15 Αυγούστου, αφού πρώτα η αλλαγή περάσει από τη συγκεκριμένη επιτροπή.

Όμως η υπόθεση δείχνει τα προβλήματα που πιθανότατα θα δημιουργηθούν το επόμενο διάστημα, καθώς η Άνγκελα Μέρκελ -που αποτελεί πλέον το «κέντρο» στην γερμανική πολιτική ζωή η οποία μετατοπίζεται όλο και δεξιότερα- θα έχει δυσκολίες να περάσει τις πολιτικές της, ενώ και οι όποιες αποφάσεις για ελαστικότερες πολιτικές είτε προς την Ελλάδα είτε ευρύτερα προς τον ευρωπαϊκό Νότο θα αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες στο εσωτερικό της Γερμανίας.

Άλλωστε η δεξιά στροφή της πολιτικής σκηνής είναι ένα φαινόμενο που καταγράφεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με έναν ενισχυμένο ακροδεξιό πόλο να εκφράζονται με τον Βίκτορ Ορμπάν στην Ουγγαρία, τον Σεμπάστιαν Κούρτς στην Αυστρία, αλλά και με τις συντηρητικές θέσεις που παίρνει ο κυβερνητικός εταίρος της Άνγκελας Μέρκελ Χόρστ Ζηχόφερ που προεδρεύει στο CSU.

Απέναντι σε αυτό το φαινόμενο, η Άνγκελα Μέρκελ εκφράζει το πολιτικό κέντρο, όπως και ο Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία, αλλά η επιρροή τους αδυνατίζει.

Αυτό επίσης που μένει να φανεί είναι εάν τα εσωτερικά πολιτικά προβλήματα είναι η αιτία της σκληρής στάσης των Γερμανών ή απλώς χρησιμοποιούνται ως δικαιολογία για να μην γίνονται υποχωρήσεις και να δοθεί ένα μήνυμα ότι δεν θα γίνουν υποχωρήσεις απέναντι στην Ελλάδα στη μεταμνημονιακή εποχή.

Το ελληνικό θέμα συζητήθηκε στη χθεσινή συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Οπως δήλωσε ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο, η απόφαση για την καταβολή της δόσης των 15 δισ. ευρώ επικυρώθηκε από 18 χώρες. Η τελική απόφαση που θα δώσει το «πράσινο φως» για την εκταμίευση, θα ληφθεί όταν ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες στα εθνικά κοινοβούλια.

«Περιμένω ότι αυτό θα γίνει στις αρχές Αυγούστου», είπε ο κ. Σεντένο «Ηταν η τελευταία συνεδρίαση του Συμβουίου με την Ελλάδα σε πρόγραμμα. Καλωσορίσαμε το σχέδιο της Κομισιόν για τη μεταμνημονιακή εποπτεία, που ξεκινά στα μέσα Αυγούστου».

Ο πρόεδρος του Eurogroup υπογράμμισε ότι «παρά τις διεθνείς αβεβαιότητες, υπάρχει εμπιστοσύνη στην ανθεκτικότητα της ευρωζώνης. Τα χρόνια μεταρρυθμίσεων αποδίδουν. Πρέπει να παραμείνουμε σ' αυτό το δρόμο. Το χτίσιμο μαξιλαριών ρευστότητας παραμένει βασική προτεραιότητα για τις χώρες με υψηλό χρέος».
Καθυστέρηση από το γερμανικό κοινοβούλιo

Η καθυστέρηση στην εκταμίευση της δόσης των 15 δισ. ευρώ συνδέεται με την απόφαση της Αθήνας να μην αυξήσει το ΦΠΑ σε πέντε νησιά, κάτι που δεν επέτρεψε την ολοκλήρωση της έγκρισης της συμφωνίας από το γερμανικό κοινοβούλιο, σημείωσε ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ.

«Ηταν ένα από τα προαπαιτούμενα», είπε ο κ. Ρενγκλινγκ. «Ολοι ξέρουμε ότι το ποσόν δεν είναι μεγάλο, είναι μόλις 28 εκατ. ευρώ. Σήμερα, υπήρξε δέσμευση της Ελλάδας ότι θα βρεθούν ισοδύναμα ύψους 28 εκατ. ευρώ από αλλού στον προϋπολογισμό. Αυτό είναι μια σημαντική δέσμευση που θα επιτρέψει και στη γερμανική βουλή να εγκρίνει τη συμφωνία, τόνισε ο επικεφαλής του ESM, σημειώνοντας ότι το Βερολίνο αναμένεται να κρατήσει την ίδια στάση και στο συμβούλιο του ESM.

Επί του θέματος, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο επικεφαλής του Eurogroup Μαριο Σεντένο τόνισε ότι οι ελληνικές αρχές έχουν κάνει τεράστιες προσπάθειες να ολοκληρώσουν το πρόγραμμα και να δείξουν ιδιοκτησία των μεταρρυθμίσεων. «Το τέλος του προγράμματος είναι πολύ κρίσιμο για ενίσχυση της εμπιστοσύνης. Είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα να παραμείνει στις συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις».

Ο Πιέρ Μοσκοβισι τόνισε: «Το πρώτο που θέλω να πω είναι ότι αυτό δεν είναι καταστροφικό, καθώς δεν αναμένεται να καθυστερήσει την εκταμίευση της δόσης.

Το δεύτερο είναι, να επιμείνουμε στο νούμερο. Είναι 28 εκατ. ευρώ. Αντιλαμβάνομαι τις επιφυλάξεις, σέβομαι το γερμανικό κοινοβούλιο, αλλά αυτό το ποσόν δεν αναμένεται να θέσει σε κίνδυνο το στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5%. Η Ελλάδα υπεραποδίδει κάθε χρόνο και το νούμερο είναι πολύ μικρό»