Ηταν 17 Σεπτεμβρίου του 1999, όταν ο ΓΔ του Χρηματιστηρίου Αθηνών έγραφε το ιστορικό και απλησίαστο έκτοτε ρεκόρ των 6,484,38 μονάδων, ενώ έκλεισε λίγο χαμηλότερα στις 6.355,04 μονάδες.

Ηταν η εποχή των 1.500.000 συνολικά κωδικών με περίπου 550.000 ενεργούς «επενδυτές» (πού έκαναν δηλαδή τουλάχιστον μία πραξη το μήνα). Η εποχή της αέναης ανόδου, του συλλογικού παραληρήματος, με έντονα τα στοιχεία όμως και της ανοχής και παρότρυνσης από κορυφαίους κυβερνητικούς παράγοντες τότε, καθώς το «αφήγημα» της επιτυχημένης οικονομικής πολιτικής «καθρεπτιζόταν» στην εμπιστοσύνη των επενδυτών.

Πέρασαν 26 χρόνια από τότε. Μου έλεγε κάποιος πεπειραμένος χρηματιστής ότι μία τέτοια ουρανομήκης φούσκα όταν σκάσει, θα χρειαστεί να περάσει μία γενεά (περί τα 25 χρόνια) για να μπορέσει να ξεχαστεί. Θα πρέπει να «αποχωρήσει» από το ενεργό προσκήνιο εκείνη η γενεά που «κάηκε», να μπεί η καινούργια, η οποία δεν θα έχει ιστορική μνήμη και σιγά σιγά θα δημιουργηθεί η νέα φούσκα μετά από ικανό διάστημα.

Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι τα πράγματα. Γιατί η τότε «καμμένη» γενεά, άφησε πίσω της συντρίμμια, με τα παιδιά που γεννήθηκαν από το 2000 να έχουν ζήσει μια πολύ σκληρή περίοδο, με συνεχή για μεγάλο διάστημα ύφεση, διάψευση προσδοκιών, ενώ πολλά εξ αυτών κουβαλούν ακόμη τις «αμαρτίες» των γονέων τους, με χρέη, υποθήκες, κατασχέσεις, εξαιτίας όχι μόνον της τότε χρηματιστηριακής καταστροφής αλλά και της τεράστιας ύφεσης, μοναδικής σε διάρκεια στα παγκόσμια χρονικά.

Και δεν ήταν η μόνη καταστροφή του 1999… Ακολούθησε το 2001 (Διδυμοι Πύργοι), το 2008 (Lehman Brothers) το 2012 (PSI – κούρεμα ΟΕΔ , «εγγυημένων» δηλαδή ομολόγων του Δημοσίου κατά την επικρατούσα τότε αντίληψη-λάθος προφανώς) το 2013 (Κούρεμα καταθέσεων στην Κύπρο, πρωτοφανές έως τότε εντός Ευρωπαϊκής Ενωσης γεγονός, που κατέστρεψε και δεκάδες χιλιάδες Ελληνες αποταμιευτές, ομολογιούχους και μετόχους στις δύο κυπριακές τράπεζες), το 2016 (capital controls και μηδενισμός σχεδόν των τραπεζικών μετοχών, ενώ είχαν ήδη τεθεί σε εκκαθάριση τράπεζες δημοσίου συμφέροντος όπως η ΑΤΕ και το Ταχ.Ταμ, το 2020 η πανδημία, το 2022 η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Κι όμως : Τα νούμερα δεν κάνουν λάθος. Η Ελληνική Αγορά από τα χαμηλά της πανδημίας του 2020-21 έχει ήδη «απογειωθεί», ενώ οι πρώην παντελώς αναξιόπιστες ως επενδυτικές επιλογές Τραπεζες θριαμβεύουν και προκαλούν θαυμασμό σε Ελληνες και αλλοδαπούς αναλυτές, ενώ αρκετές άλλες κατακτούν τις διεθνείς αγορές και όλο και υψηλότερα επίπεδα. Αποκορύφωμα όλων αυτών, η πρόταση εξαγοράς του ελληνικού χρηματιστηρίου από τo Euronext.

Παρ’όλα αυτά, κι ενώ οι ενεργοί επενδυτές έχουν αυξηθεί είτε εμμέσως (μέσω Αμοιβαίων Κεφαλαίων) είτε αμέσως (μέσω Χρηματιστηριακών Εταιρειών, ΑΕΠΕΥ και ΑΕΕΔ περίπου 35.000 συνολικά) δεν αποτελούν παρα κλάσμα της συμμετοχής την εποχή του 1998-2000 . Για να έχουμε δε και μία άποψη για το ποια είναι η συμμετοχή στο εξωτερικό, σε μια χώρα με περίπου αντίστοιχο πληθυσμό, όπως η Αυστρία, εκεί επενδύουν άνω του 1.000.000 πολίτες. 

Κι όμως : Η μοναδική, κατά την ταπεινή μας άποψη, αποταμιευτική επιλογή για τον Ελληνα καταθέτη, είναι η μακροπρόθεσμη επένδυση σε καλες εισηγμένες εταιρείες που επιβραβεύουν μακροπρόθεσμα του επενδυτές τους με καλό και σταθερό μέρισμα. 

Θα επανέλθουμε με νεώτερο σημείωμα μας για να εξηγήσουμε αυτή την μάλλον «απόλυτη» άποψή μας.

* Ο Γιάννης Κυριακόπουλος είναι Δικηγόρος- Πιστοποιημένος Σύμβουλος Επενδύσεων, Πρόεδρος της ΑΡΚΑΔΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΑΕΕΔ