Γράφει ο Γιάννης Τσιρογιάννης

(πηγή: axianews.gr)

Στην εποχή του κορωνοϊού είδαν πολλές κωλοτούμπες τα μάτια μας. Η μεγαλύτερη όμως δεν έρχεται από το στόμα κάποιου πολιτικού ή λοιμωξιολόγου, αλλά από μια τράπεζα, και αφορά τη στάση της απέναντι στα κρυπτονομίσματα. Ο λόγος για την JP Morgan, άλλοτε πολέμια του Bitcoin, η οποία πραγματοποίησε στροφή 180 μοιρών, αφού πλέον θα συναλλάσσεται με δύο από τα πιο γνωστά ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων, τα Coinbase και Gemini.

Και φυσικά δε μιλάμε για καμιά τυχαία τράπεζα, αλλά τη μεγαλύτερη από τις τέσσερις αμερικανικές «Big 4», η οποία και προφανώς ανοίγει το δρόμο για αντίστοιχη υιοθέτηση από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του πλανήτη. Στην Ευρώπη ήδη όπως έχουμε αναφέρει μέσα από αυτήν τη στήλη, γερμανικές και γαλλικές τράπεζες μπαίνουν δυναμικά στο παιχνίδι του ψηφιακού χρήματος από φέτος, με το επικείμενο λανσάρισμα των Ψηφιακών Νομισμάτων Κεντρικών Τραπεζών (CBDC).

Φυσικά τα CBDC δεν αφορούν άμεσα το «λαϊκό» Bitcoin και την παρέα του, αφού πρόκειται για νομίσματα «από τις τράπεζες, για τις τράπεζες», δηλαδή μέσα συναλλαγής με σκοπό να διευκολύνουν τις μεταξύ τους μπίζνες. Έμμεσα όμως, τα οφέλη για την αγορά κρυπτονομισμάτων στο σύνολο της θα είναι τεράστια, αφού συν τοις άλλοις θα αποτελέσουν την καλύτερη διαφήμιση, θα «καθαγιάσουν» κατά κάποιο τρόπο το άλλοτε σκοτεινό Bitcoin, που δήθεν χρησιμοποιείται μόνο σε εγκληματικές δραστηριότητες.

Η «λάσπη» που έχουν φάει τα ψηφιακά νομίσματα από τη γέννησή τους μέχρι σήμερα, είναι το λιγότερο αδικαιολόγητη. Μιλάμε για μια τεχνολογία που ενδεχομένως να αλλάξει το χρήμα όπως το ξέρουμε, μια οικονομική επανάσταση από αυτές που συμβαίνουν μια φορά σε κάθε χιλιετία, κι όμως ο κόσμος έμαθε (χάρη στα μίντια και τύπους σαν τον Τζέιμι Ντίμον – θα φτάσουμε και σε αυτόν) να χλευάζει τα κρυπτονομίσματα, να τα μισεί, να τα φοβάται. Πολλοί τώρα γελούν με το Bitcoin, ωστόσο ίσως η ιστορία γελάσει με αυτούς, αν και όταν τα δισέγγονα μας θα ακούν πως πληρώναμε με… χαρτί, και θα φαινόμαστε πρωτόγονοι στα μάτια τους.

Bitcoin, το Ίντερνετ του χρήματος

Το ίδιο το Ίντερνετ άλλωστε, στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του χρησιμοποιούνταν ως επί το πλείστον για διακίνηση παιδικής πορνογραφίας και άλλες σκοτεινές δραστηριότητες που έβρισκαν πρόσφορο έδαφος στα τότε εκτός νόμου δαιδαλώδη διαδικτυακά «στενά». Τότε, όπως και τώρα, «σοβαροί» οικονομικοί παράγοντες και ΜΜΕ του πλανήτη λοιδορούσαν την ανατρεπτική όπως έμελλε να αποδειχθεί τεχνολογία, ως ανόητο κατασκεύασμα για «κομπιουτεράκηδες σπασίκλες». Στην πορεία προστέθηκε νομοθετικό πλαίσιο στην εξίσωση (όπως ακριβώς θα συμβεί και με τα crypto) και το Ίντερνετ άλλαξε για πάντα τις ζωές μας, επιταχύνοντας επικοινωνίες, εμπόριο, επιστήμη. Πόσο πίσω θα έμενε άραγε ο κόσμος μας αν σε κάποιο υποθετικό σενάριο ο πλανήτης εισάκουγε τις αναχρονιστικές αυτές φωνές και εμπόδιζε για παράδειγμα την επέλαση του e-mail έναντι του παραδοσιακού ταχυδρομείου; Ευτυχώς η εξέλιξη είναι μια ασταμάτητη δύναμη που προχωρά, άσχετα τι λένε πολιτικοί, «ειδικοί» και ο (όχι πάντα σοφός) λαός.

Οι αντίστοιχοι πρωτοπόροι των κρυπτονομισμάτων απεικονίζονται σήμερα στα κανάλια ως σκοτεινοί κουκουλοφόροι τύποι που εξορύσσουν Bitcoin από τα υπόγεια τους για να αγοράσουν… ρουκέτες στο darkweb. Πρόκειται για τραγική ειρωνεία που προκαλεί αν μη τι άλλο γέλιο, αφού τελικά γινόμαστε μάρτυρες μιας επικής κωλοτούμπας καθώς οι τράπεζες και το ίδιο το σύστημα που με τόσο ζήλο πολεμούσε τα κρυπτονομίσματα, τώρα «φλερτάρει» μαζί τους. Τελικά ποιος φαίνεται αστείος στην όλη ιστορία;

Αυτός είναι κι ο λόγος που τα κρυπτονομίσματα αποτελούν αυτό που επενδυτικά αποκαλούμε calculated risk. Υπολογισμένος κίνδυνος σημαίνει ουσιαστικά πως το ρίσκο που αναλαμβάνει ο επενδυτής είναι πολύ μικρό σε σχέση με το πιθανό κέρδος. Έχει δηλαδή πολλά να κερδίσει στην περίπτωση που πιάσει το ποντάρισμα (όσο απίθανο κι αν είναι αυτό), και λίγα να χάσει στο (θεωρητικά πιο πιθανό) σενάριο που αυτό δε συμβεί. Με άλλα λόγια, τι είχαμε τι χάσαμε. Στην πραγματικότητα όμως αυτό δεν ισχύει τόσο για το Bitcoin ως επένδυση, όπως εσφαλμένα νομίζουν οι περισσότεροι, αλλά ως τεχνολογία.

Το πραγματικό λελογισμένο ρίσκο δεν κρύβεται στην πιθανή τρελή απόδοση που ίσως μετατρέψει έναν φτωχό σε εκατομμυριούχο, αλλά στην τελική επιβεβαίωση πως πράγματι έχουμε να κάνουμε με μια τεχνολογία που θα αλλάξει τον κόσμο. Κάποιος που σήμερα πιστεύει στα crypto, δεν έχει πολλά να χάσει. Στη χειρότερη θα αντιμετωπίσει την… καζούρα συγγενών και φιλών που στο μέλλον θα του πουν «τελικά άπατο πήγε εκείνο το Bitcoin που έλεγες», και η ζωή συνεχίζεται.

Αν όμως βγει αληθινός, θα έχει πολλά να κερδίσει (χρήματα, δόξα, προσωπική επιβεβαίωση), ενώ στον αντίποδα όσοι τον λοιδορούσαν θα αισθανθούν όπως πιθανώς αισθάνθηκαν όσοι γέλασαν στη θέα του πρώτου αυτοκινήτου, στον αλογοκρατούμενο τότε κόσμο. Σε τέτοιες ανατρεπτικές στιγμές της ιστορίας του ανθρώπινου πολιτισμού, η σοφότερη επιλογή είναι η σιωπή, αν δε γνωρίζεις τον νικητή!

Γιατί φοβούνται το Bitcoin

«Πρώτα σε αγνούν, μετά γελούν μαζί σου, μετά σε πολεμούν, μετά νικάς», είχε πει ο Γκάντι.

Από όλες τις σοφές ρήσεις που έχουν ακουστεί ανά τους αιώνες, δεν υπάρχει πιο ταιριαστή να περιγράφει την πορεία των κρυπτονομισμάτων. Το Bitcoin έχει βιώσει τα τρία πρώτα στάδια και όλα δείχνουν πως οδεύει ολοταχώς για τη νίκη. Κι αν δεν είναι αυτό που θα κερδίσει τούτο τον «πόλεμο», αν μπορεί κανείς να τον αποκαλέσει έτσι, θα είναι κάποιο άλλο ψηφιακό νόμισμα, όπως έγινε για παράδειγμα με την πρωτοπόρα αλλά ξεχασμένη πλέον Alta Vista, την πρώτη μηχανή αναζήτησης που άνοιξε το δρόμο για τη Google, η οποία κυριαρχεί στις ζωές μας σήμερα.

Μετά την εφεύρεση του Ίντερνετ, ήταν θέμα χρόνου να εμφανιστεί ένα ηλεκτρονικό σύστημα πληρωμών, όπως το Bitcoin. Τα κρυπτονομίσματα αποτελούν τη φυσική εξέλιξη του χρήματος, σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο όπου ήδη σχεδόν όλα ψηφιοποιούνται, είτε το θέλουμε είτε όχι.

Το Bitcoin λοιπόν ένιωσε την άγνοια και την αδιαφορία του κόσμου, κατά τα πρώτα τέσσερα με πέντε χρόνια «ζωής» του. Μόλις πρόσφατα μάλιστα έγινε 11 χρονών. Οι περισσότεροι άνθρωποι όλα αυτά τα χρόνια ζούσαν τις ζωές τους αγνοώντας πλήρως την ύπαρξη των κρυπτονομισμάτων, ενώ τα περισσότερα μίντια δεν ασχολούνταν με αυτήν την τόσο μυστήρια όσο και ανατρεπτική τεχνολογία. Όλο αυτό το διάστημα όμως, το blockchain, τα ψηφιακά νομίσματα, οι FinTech startups (νεοφυείς επιχειρήσεις χρηματοπιστωτικής τεχνολογίας) και όλοι οι άνθρωποι που συμμετέχουν στην οικονομική αυτή επανάσταση, εργάζονται σκληρά στο παρασκήνιο, στην αφάνεια, θέτοντας τα θεμέλια για ένα πιο αποκεντρωτικό (decentralized) χρηματοπιστωτικό μέλλον.

Στις μέρες μας είναι δύσκολο να βρεις κάποιον που να μην έχει έστω ακούσει για το Bitcoin. Την ίδια στιγμή, η δημοσιογραφική κάλυψη από τα μίντια έχει εκτοξευθεί, με τα μεγαλύτερα οικονομικά ειδησεογραφικά ΜΜΕ να αφιερώνουν πλέον πρωτοσέλιδα και στήλες αποκλειστικά για τα κρυπτονομίσματα.

Ακόμη όμως κι αφότου το Bitcoin έγινε διάσημο, ο κόσμος θα γελούσε μαζί του, αποκαλώντας το ψεύτικο χρήμα, λόγω αμάθειας ή ημι-μάθειας – λόγω της έμφυτης τάσης μας να αντιμετωπίζουμε δυσνόητες και πολύπλοκες έννοιες με το να τις χλευάζουμε, να τα μειώνουμε. Κάτι αντίστοιχο συνέβη κι όταν το χάρτινο χρήμα άρχισε να αντικαθιστά τα χρυσά νομίσματα…

Αφού λοιπόν η αγνόηση και ο χλευασμός δεν ήταν αρκετά για να κρατήσουν το Bitcoin στο περιθώριο, το σύστημα πέρασε στο επόμενο στάδιο. Άρχισε να πολεμά την ανερχόμενη αυτή «απειλή», πολλές φορές μέσω αθέμιτου ανταγωνισμού. Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη. Προκειμένου να εφαρμοσθεί μια ανατρεπτική τεχνολογία, πρέπει –εξ ορισμού- να ανατρέψει ένα υπάρχον σύστημα, στην περίπτωση μας το χρηματοπιστωτικό.

Μια τράπεζα είναι ένας θεσμός που υπόκειται σε κάποια κεντρική αρχή (αν δεν είναι η ίδια κεντρική τράπεζα) που εκδίδει παραστατικό (fiat) χρήμα, κάτι που -εξ ορισμού πάλι- έρχεται σε αντίθεση με την αποκεντρωτική φύση ενός κρυπτονομίσματος. Όμως ο κύριος λόγος που οι τραπεζίτες «αντιπαθούν» τα κρυπτονομίσματα, βλέποντάς τα σαν απειλή είναι διότι… τους παίρνουν τη δουλειά. Οι κρυπτο-συναλλαγές είναι ταχύτατες, σχεδόν μηδενικού κόστους, και εξουδετερώνουν σύνορα, γραφειοκρατία καθώς και τον παράγοντα του ανθρώπινου σφάλματος, καθιστώντας έτσι τις πληρωμές με κρυπτονομίσματα ανώτερες από κάθε σχεδόν άποψη, σε σχέση με τα παραδοσιακά συστήματα συναλλαγών.

Πως τα «γύρισε» ο Ντίμον

Κι ερχόμαστε έτσι στον πόλεμο της «παλιάς σχολής» του οικονομικού συστήματος με τη ψηφιακή «απειλή». Διάσημοι θεσμικοί όπως Μπιλ Γκέιτς, Τζέιμι Ντίμον (JP Morgan), Νουριέλ Ρουμπινί (ναι, ο νομπελίστας οικονομολόγος-αυθεντία που δε μπόρεσε να προβλέψει την κρίση του 2008 όταν ήταν μπροστά στη μύτη του) κ.α. αποκάλεσαν αποτυχία τα κρυπτονομίσματα τα τελευταία χρόνια. Ο θρύλος των επενδύσεων Γουόρεν Μπάφετ έφτασε μάλιστα στο σημείο να το αποκαλέσει «ποντικοφάρμακο», αν και αργότερα μάζεψε τις δηλώσεις του, όπως βέβαια έκαναν και άλλοι διάσημοι παίχτες της Wall Street, όπως πιο πρόσφατα ο Πολ Τούντορ Τζόουνς που προσέθεσε το Bitcoin στο χαρτοφυλάκιό του. Ίσως τα «ποντίκια» στα οποία αναφέρθηκε ο Μπάφετ να είναι οι τραπεζίτες και όχι ο απλός κόσμος…

Ωστόσο με το να πολεμούν (με μανία σε πολλές περιπτώσεις) τα κρυπτονομίσματα, στην πραγματικότητα προσδίδουν κύρος σε αυτά, αναγνωρίζοντας τα ουσιαστικά ως ισχυρό αντίπαλο και συνεπώς ως ισχυρή τεχνολογία. Αυτός είναι κι ο λόγος που παρόλο που το έχουν «πεθάνει» εκατοντάδες φορές ως «τελειωμένη φούσκα», το Bitcoin δείχνει να βγαίνει δυνατότερο από κάθε μάχη, σαν Λερναία Ύδρα που ένα κεφάλι της κόβεις, τρία βγάζει – με τη μορφή των altcoins. Λένε πως «αν δε μάθουν να σε σέβονται, θα μάθουν να σε φοβούνται», και από ότι φαίνεται το Bitcoin κατακτά με αυτόν τον τρόπο τη δική του θέση στα χρηματιστηριακά ταμπλό και το οικονομικό σύστημα.

Αλλά ας επικεντρωθούμε στην περίπτωση του Τζέιμι Ντίμον, η οποία έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον μιας και η τράπεζά του πραγματοποίησε την πιο επική κωλοτούμπα, όπως προείπαμε. Το 2017, λίγο πριν το Bitcoin εκτοξευθεί στα 20.000 δολάρια σε ένα από τα πιο τρελά χρηματοοικονομικά ράλι όλων των εποχών, ο ισχυρός άντρας της JP Morgan αποκάλεσε το Bitcoin «απάτη» και όσους το χρησιμοποιούν «ηλίθιους».

«Το bitcoin είναι μια απάτη που τελικά θα σκάσει. Είναι χειρότερο από τις τουλίπες, δεν πρόκειται να έχει καλό τέλος. Αν αντιληφθώ ότι κάποιος από τους traders της τράπεζάς μου αγοράσει bitcoin, θα τον απολύσω αμέσως, επειδή είναι ενάντια στους κανόνες και επειδή είναι ηλίθιος. Και για τους δύο αυτούς λόγους είναι επικίνδυνος. Ποιος ενδιαφέρεται για το bitcoin;

Οι κυβερνήσεις θέλουν να ελέγχουν το νόμισμα. Θέλουν να γνωρίζουν ποιος το κατέχει, πού βρίσκεται, προς τα πού πηγαίνει. Αν είσαι στη Βενεζουέλα ή στο Εκουαδόρ ή στη Βόρεια Κορέα, ίσως είναι προτιμότερο να το χρησιμοποιείς σε σχέση με το τοπικό νόμισμα. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι πρόκειται να συμβεί κάτι ανάλογο στις ΗΠΑ.Αν είσαι τόσο ηλίθιος για να το αγοράσεις, δεν θα αργήσεις να πληρώσεις το τίμημα μια μέρα. Δεν μπορείς να κάνεις δουλειά με ανθρώπους που χρησιμοποιούν ένα νόμισμα που έχει παραχθεί από κοπανιστό αέρα και να πιστεύεις πως οι αγοραστές του είναι έξυπνοι». Τάδε έφη το όχι τόσο μακρινό 2017 ο Τζέιμι Ντίμον.

Αφού λοιπόν το Bitcoin είναι «σκουπίδι», γιατί η μεγαλύτερη αμερικανική τράπεζα, ο καθρέφτης του χρηματοπιστωτικού συστήματος, να πέσει τόσο χαμηλά στο επίπεδο ενός τέτοιου σκουπιδιού ώστε να αποκαλέσει τους επενδυτές του ηλίθιους; Γιατί να ασχοληθεί καν; Γιατί να ρίξει «λάσπη», να καταφύγει στον αθέμιτο ανταγωνισμό εφόσον έχει όντως να κάνει με έναν τιποτένιο αντίπαλο; Αν η Μπαρτσελόνα αντιμετώπιζε τον… Παναιτωλικό (να με συμπαθάτε οι Αγρινιώτες!) δε θα είχε ανάγκη από δολοφονικά τάκλιν και καθυστερήσεις, αλλά θα έπαιζε στα ίσια τον αντίπαλο της. Η υποδεέστερη ομάδα είναι αυτή που έχει ανάγκη από βρώμικο παιχνίδι. Επομένως αφού το ισχύον χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι άψογο, οι συναλλαγές και ο τρόπος που δουλεύει και κινείται το χρήμα είναι μια χαρά, για ποιο λόγο οι διαχειριστές του να παίξουν «αντιποδόσφαιρο»;

Διότι προφανώς το σύστημα δουλεύει μια χαρά και… δυο τρομάρες. Όλα γύρω μας τρέχουν με διαστημικές ταχύτητες, επικοινωνία, τεχνολογίες, και όμως το χρήμα είναι κολλημένο στη Λίθινη Εποχή (ή καλύτερα τη… χάρτινη). Οι διασυνοριακές συναλλαγές χρειάζονται έως και επτά (!) ημέρες για να πραγματοποιηθούν. Είναι κυριολεκτικά γρηγορότερο να βάλεις χρήματα σε μια βαλίτσα και να πετάξεις με το αεροπλάνο, παρά να τα στείλεις μέσω τράπεζας.

Έλληνας κροίσος της Wall Street – έξι γράμματα – αγαπά το ψέμα, μισεί το Bitcoin

Ο Τζέιμι Ντίμον διαχείριζεται τρισεκατομμύρια. Δεν είναι ο τύπος που θα έβγαινε να αποκαλέσει ηλίθια μια τεχνολογία με αποδεδειγμένα θαυμαστά αποτελέσματα στις πληρωμές. Αναμφίβολα έχει «δει» πως το ψηφιακό χρήμα είναι η επόμενη οικονομική επανάσταση, και η κάθε του κίνηση είναι προσεκτικά μελετημένη, σαν ενός σκακιστή που γνωρίζει πως έχει να κάνει με επικίνδυνο αντίπαλο, και σεβόμενός τον σκέπτεται αρκετές κινήσεις μπροστά.

Όσοι δεν το βλέπουν αυτό είναι καταδικασμένοι να τους προσπερνά η εξέλιξη, και φυσικά αναφέρομαι και στους… παντογνώστες Έλληνες που με περίσσια καχυποψία αντιμετωπίζουν τα crypto ως απάτη, παρόλο που πριν το χρηματιστηριακό κραχ του 1999 ήταν μαζικά πεπεισμένοι πως θα γίνουν όλοι μαζί πλούσιοι… Την ίδια ώρα είμαστε τελευταίοι πανευρωπαϊκά στο δείκτη τεχνολογικού αλφαβητισμού, πνιγμένοι σε βουνά γραφειοκρατίας του δημοσίου, ενώ χώρες όπως η Εσθονία έχουν ήδη ψηφιοποιήσει και βελτιστοποιήσει τα πάντα.

Μιλώντας για Έλληνες… το ξέρατε ότι ο Τζέιμι Ντίμον είναι Έλληνας; Κι όμως! Για την ακρίβεια, Ελληνοαμερικανός. Οι Θεόδωρος και Θέμις, οι γονείς του Τζέιμς (ή μήπως θα έπρεπε να πούμε Ιάκωβου;) ήταν Έλληνες μετανάστες, οι οποίοι άλλαξαν το επίθετό τους από Παπαδημητρίου σε Ντίμον για να ακούγεται πιο… γαλλικό! Μάλιστα ο παππούς του Τζέιμς υπήρξε και ο ίδιος τραπεζίτης σε Σμύρνη και Αθήνα. Σόι το βασίλειο δηλαδή… Ω ναι, ο πιο ακριβοπληρωμένος golden boy της Wall Street φυσικά και δε θα μπορούσε να μην είναι Έλληνας! Ίσως έτσι εξηγούνται πολλά…

Χειραγωγούμαι, άρα υπάρχω

Στο σημείο αυτό κάποιος ίσως επιχειρηματολογήσει πως ο Ντίμον είχε καλό λόγο να αποκαλέσει ηλίθιο το Bitcoin, και όχι επειδή «κρυφά» το φοβάται. Ως επενδυτική τράπεζα, θα θέλει να προστατεύσει τυχόν πελάτες της που μπορεί να επιθυμήσουν αυτά τα «κακά» κρυπτονομίσματα. Έλα όμως που πράγματι ολοένα και περισσότεροι επενδυτές ζητούσαν να μπουν στα νέα αυτά ψηφιακά κόλπα, και η τράπεζα φυσικά ανταποκρίθηκε, προσλαμβάνοντας ειδικούς στρατηγικούς αναλυτές-συμβούλους. Η Goldman Sachs μάλιστα ίδρυσε εξειδικευμένο crypto trading desk.

Πράγματι ο Ντίμον ήθελε να προστατεύσει τους πελάτες του. Όχι όμως από το να χάσουν τα λεφτά τους στο Bitcoin. Αλλά από το να μη χάσουν την ευκαιρία να επενδύσουν σε αυτό! Όταν κάποιος τόσο ισχυρός όσο ο Ντίμον αποκαλεί ένα asset «απάτη», έχει τη δύναμη να το καταποντίσει. Πράγματι στο άκουσμα της είδησης, το Bitcoin έχασε τότε 1.500 δολάρια (και τότε μάλιστα άξιζε ούτε 6.000 δολ). Λίγους μήνες μετά, χωρίς ντροπή, ο ίδιος ο Ντίμον μετάνιωσε δημόσια για τις δηλώσεις του, αυτή τη φορά πυροδοτώντας το ράλι που το χειμώνα του 2017 έφερε το Bitcoin στα ιστορικά υψηλά των $20.000. Στη συνέχεια ακολούθησαν κι άλλες βαρύγδουπες δηλώσεις, όπως «δεν πρόκειται να ξαναμιλήσω για το Bitcoin», κάτι που φυσικά δεν τήρησε. Ίσως η κωλοτούμπα να είναι καθαρά ελληνικό άθλημα… Τον Φεβρουάριο του 2019, η JP Morgan ανακοίνωσε πως λανσάρει το δικό της ψηφιακό σταθερό νόμισμα (stablecoin).

Πρόκειται για κλασσική περίπτωση εσωτερικής πληροφόρησης (insider trading), χάρη στην οποία Ντίμον και τα φιλαράκια του έβγαλαν πολύ χρήμα, σε βάρος πάντα αφελών «ψαριών» που κατασπαράχθηκαν. Τα μίντια φυσικά έπαιξαν το ρόλο τους μέσω του λεγόμενου fud, όπως αποκαλείται η τακτική «λάσπης» με σκοπό τη χειραγώγηση των τιμών. Και αν αναρωτιέστε πως ο ίδιος ο Ντίμον (ο οποίος υποτίθεται δεν είχε επενδύσει σε Bitcoin) επωφελήθηκε από όλο αυτό, τότε η υπόθεση αποκτά ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον…

Ο Ντίμον που λέτε, έχει μια κόρη. Η κόρη αυτή επενδύει -δε θα το πιστέψετε που- σε κρυπτονομίσματα! Πιθανόν να είναι η ατίθαση κόρη που κάνει την επανάστασή της ενάντια στον «κακό τραπεζίτη» μπαμπά της. Ο ίδιος στο παρελθόν δήλωνε ενάντιος σε αυτή της την επένδυση. Άλλοι πάλι θα πουν πως η κόρη ανέλαβε να κάνει για λογαριασμό του μπαμπά της αυτό που δε μπορούσε (λόγω σύγκρουσης συμφερόντων), αλλά ήθελε να κάνει ο ίδιος. Πλέον βέβαια με το «πάντρεμα» JP Morgan και κρυπτο-ανταλλακτηρίων, οι συναλλαγές αυτές όχι απλώς νομιμοποιήθηκαν αλλά ενθαρρύνονται, από τους άλλοτε άσπονδους εχθρούς του Bitcoin. Αν δε μπορείς να τους κερδίσεις, πήγαινε μαζί τους, λένε…

Τι μας διδάσκει η κωλοτούμπα Ντίμον

Κι έτσι λοιπόν φτάνουμε στο τέταρτο στάδιο του Γκάντι, εκεί που «νικάς». Η εξέλιξη, καλώς ή κακώς, δε λογαριάζει το τι λέει ή τι θέλει η μάζα. Απλά συμβαίνει. Αργά ή γρήγορα το ψηφιακό χρήμα θα αλλάξει για πάντα τις συναλλαγές, θα «νικήσει». Με εμάς όμως τι γίνεται; Αν το εξετάσουμε από επενδυτικής πλευράς, δεν είναι κρίμα μια τόσο καλή ευκαιρία να πάει χαμένη; Εδώ βρισκόμαστε, με τον Ντίμον να λέει και να ξε-λέει ψευδόμενος, όπως ανέκαθεν έπρατταν οι τραπεζίτες, κερδίζοντας δισεκατομμύρια από ένα μόνο trade. Κι εμείς, ο απλός κόσμος, όχι μόνο δεν καταδικάζουμε το ψέμα και την πραγματική απάτη που εκτυλίσσεται μπροστά μας, αλλά το χάφτουμε, καθώς οι εξελίξεις μας προσπερνούν σαν γρήγορο τρένο.

Αντί να φερθούμε έξυπνα, εκμεταλλευόμενοι το πέρασμα του χρήματος στη ψηφιακή εποχή -μια επανάσταση από αυτές που συμβαίνουν μία φορά στα χίλια χρόνια- προκειμένου να ποντάρουμε κι εμείς για μια φορά στο σωστό άλογο, για να μαζέψουμε έστω ότι «αποφάγια» αφήσουν τα μεγάλα αρπαχτικά, καθόμαστε ακόμη και συζητάμε αν τα κρυπτονομίσματα είναι απάτη ή όχι! Βρισκόμαστε τρεις κινήσεις πίσω από τον αντίπαλο, αναλωνόμαστε σε ψευδείς ειδήσεις και ανόητα ντιμπέιτ δήθεν «ειδικών», κλαίμε τη φτωχή μοίρα μας εθελοτυφλώντας πως είμαστε ανίσχυρα ψαράκια μπροστά σε αυτές τις «φάλαινες» που κάνουν ότι θέλουν, ενώ είναι ψέμα!

Πράγματι είμαστε ψαράκια, και φυσικά οι ισχυροί θα λαμβάνουν πάντα τη μερίδα του λέοντος. Όμως που και που, στην ιστορία της ανθρωπότητας, συμβαίνει ένα ανατρεπτικό γεγονός (όπως η επανάσταση του ψηφιακού χρήματος) από αυτά που ταρακουνούν το ισχύον σύστημα, και ανοίγουν ένα «παραθυράκι» που επιτρέπει ακόμη και στον απλό, φτωχό λαό να επωφεληθεί, να αλλάξει την τύχη του. Όταν το Χρηματιστήριο κατέρρευσε το 1999, οι περισσότεροι Έλληνες ενημερώνονταν από τα ίδια κανάλια, από τους ίδιους πολιτικούς και χρηματιστές που τους «χαντάκωσαν». Πλέον όμως στην Εποχή της Πληροφορίας και του Ίντερνετ, με την απεριόριστη προσβασιμότητα σε γνώση και νέες τεχνολογίες, είναι αδικαιολόγητο να γινόμαστε έρμαια ορέξεων και ημιμάθειας.

Δεν είναι πρόθεση του γράφοντος να σπεύσετε να επενδύσετε σε κάποιο –πράγματι ριψοκίνδυνο- κρυπτονόμισμα. Προτροπή του είναι να πάρετε την τύχη στα χέρια σας, φιλτράροντας άρθρα (συμπεριλαμβανομένου αυτού) και αντιφατικές δηλώσεις του κάθε Τζέιμι Ντίμον, διότι πλέον, περισσότερο από ποτέ, έχετε αυτή τη δύναμη. Τα κρυπτονομίσματα έδωσαν για πρώτη φορά τη δυνατότητα στο μέσο πολίτη να παρακάμψει ακριβούς μπρόκερς και σκοπίμως χρονοβόρα γραφειοκρατία, προκειμένου να έχει πρόσβαση σε προϊόντα που άλλοτε αποτελούσαν προνόμιο πλουσίων και παιχτών της Wall Street. Αμφισβητείστε τα λεγόμενα καθενός Γιάννη Τσιρογιάννη και κάντε τη δική σας έρευνα. Στο φινάλε αν δεν είναι σε χρήμα το κέρδος που θα αποκομίσετε από αυτήν την ιστορία, θα είναι σε γνώση…