Οι αναταράξεις στα διεθνή χρηματιστήρια οφείλονται στην ανησυχία που υπάρχει για νέο κύκλο παγκόσμιας ύφεσης αλλά και στη δυσκολία που έχουν οι κεντρικές τράπεζες να ενισχύσουν αποτελεσματικά την οικονομική δραστηριότητα.
Πολλοί αναλυτές φοβούνται ότι οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες στην προσπάθειά τους να στηρίξουν την οικονομία μετά το 2008 δημιούργησαν μια τεράστια φούσκα η οποία οδήγησε στα ύψη τις τιμές των μετοχών, των ομολόγων και άλλων «χαρτιών», χωρίς όμως να αντιμετωπίσει τις θεμελιώδεις οικονομικές ανισορροπίες.
Ορισμένες κεντρικές τράπεζες υιοθέτησαν πλέον αρνητικά επιτόκια, οδηγώντας την παγκόσμια οικονομία σε αχαρτογράφητα ύδατα, με πολλές αβεβαιότητες.
Δείτε εδώ τι είναι τα αρνητικά επιτόκια και γιατί τρομάζουν τους επενδυτές παγκοσμίως
Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν οι κεντρικές τράπεζες θα καταφέρουν τώρα να αποσυμπιέσουν υπό ελεγχόμενες συνθήκες τη φούσκα που δημιούργησαν ή όχι.
Στα μέσα Φεβρουαρίου 2016, τα μεγάλα προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία είναι:

• Η οικονομία της Κίνας επιβραδύνεται και καθώς αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους πελάτες για τις εξαγωγές 40 χωρών, παρασύρει σε πτώση τις περισσότερες οικονομικές ζώνες, κυρίως τις αναδυόμενες χώρες.
• Το φρενάρισμα της παγκόσμιας οικονομίας, σημαίνει λιγότερο εμπόριο και λιγότερες μεταφορές. Η τιμή του πετρελαίου έχει υποχωρήσει σε πολύ χαμηλά επιπεδα λόγω της χαμηλής ζήτησης, αλλά και της αυξημένης προσφοράς. Οι χώρες που παράγουν πετρέλαιο διατηρούν αυξημένη την παραγωγή τους όσο πέφτει η τιμή για να διατηρήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα έσοδα
• Το μεγάλο λάθος έγινε τον περασμένο Δεκέμβριο από την ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) η οποία προχώρησε σε αύξηση του βασικού επιτοκίου της, ενώ προανήγγειλε νέες αυξησεις για το 2016, καθώς τη στιγμή εκείνη εκτίμησε ότι η οικονομία των ΗΠΑ είχε πάρει μπροστά για τα καλά και θα εμφανίζονταν κίνδυνοι πληθωρισμού. Εκ των υστέρων, η Fed ανακοίνωσε ότι επανεξετάζει την τακτική της, καθώς η αύξηση του Δεκεμβρίου πυροδότησε ένα μαζικό ξεπούλημα στα διεθνή χρηματιστήρια στις αρχές του 2016.
• Στην ουσία η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύσσεται και βρίσκεται σε διαφορετική φάση από τις υπόλοιπες μεγάλες οικονομικές ζώνες που επιβραδύνονται. Οι ΗΠΑ χρειάζονται αύξηση επιτοκίων, ενώ οι υπόλοιποι μείωση επιτοκίων, γεγονός που δημιουργεί μεγάλες ανισορροπίες και αναταράξεις.
• Η Fed διατηρούσε τα επιτόκια στο μηδέν τα τελευταία χρόνια, για να στηρίξει την οικονομία των ΗΠΑ και να αντιμετωπίσει τους υφεσιακούς κινδύνους που ξεκίνησαν από την κρίση του 2008. Τα μηδενικά επιτόκια στο δολάριο οδήγησαν πολλές χώρες και πολλές επιχειρήσεις να δανείζονται μεγάλα ποσά σε δολάρια, λόγω του χαμηλού επιτοκίου. Με το δεδομένο αυτό, η προοπτική αύξησης των επιτοκίων του δολαρίου σημαίνει ότι όσοι χρωστούν σε δολάρια θα δουν τα κόστη αποπληρωμής να αυξάνονται και ο φόβος να σκάσουν κανόνια είναι υπαρκτός.
• Πιο εκτεθειμένες είναι οι αναδυόμενες οικονομίες (Κίνα, Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία) όπου υπολογίζεται ότι ο δανεισμός σε δολάρια υπολογίζεται ότι έχει ξεπεράσει τα 9 τρισεκατομύρια δολάρια την τελευταία δεκαετία. Επιπλέον, οι χώρες αυτές είναι παραδοσιακά εξαγωγείς πετρελαίου ή πρώτων υλών, αλλά τα έσοδά τους έχουν μειωθεί, λόγω της κατάρρευσης των τιμών εξαιτίας της πτώσης του διεθνούς εμπορίου.
• Ορισμένοι αναλυτές φοβούνται ότι στο ασταθές αυτό περιβάλλον, κάπου υπάρχει κάποιος μεγάλος «συστημικός» οικονομικός παίκτης ο οποίος μπορεί να «σκάσει», αδυνατώντας να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους και οδηγώντας έτσι σε μια νέα κρίση τύπου 2008. Τέτοιος παίκτης μπορεί να είναι μια χώρα ή ακόμα και μια μεγάλη τράπεζα η οποία έχει αναλάβει ρίσκα τα οποία δεν είχε υπολογίσει σωστά.